انواع سبک های مدیریتی در سازمان کدامند؟

در این مقاله از مدیرنو به انواع سبک های مدیریتی در سازمان می‌پردازیم. شناخت انواع روش های مدیریتی در سازمان به شما کمک می‌کند تا ارتباط بین مدیران و کارکنان، فرآیند استخدام و مسیرهای آموزشی اعضا سازمان را بهبود داده تا سبک‌ های مدیریتی را که برای سازمان شما مناسب‌تر است را توسعه دهید.

انواع سبک های مدیریتی در سازمان چیست؟

• خودکامه
• اقتدارگرایانه یا مقتدرانه
• متقاعد کننده
• پدرانه
• دموکراتیک
• مشورتی
• مشارکتی
• تحول آفرین
• مربیگری
• لایسزفر
• تفویضی
• رویایی

عوامل داخلی عبارتند از:

• فرهنگ کلی سازمان
• سیاست ها
• اولویت ها
• تعهد شغلی
• سطوح مهارت کارکنان

به‌طورکلی کارکنان با مهارت بالاتر به نظارت زیادی نیاز ندارند، درحالی‌که کارکنان نیمه ماهر یا آماتور برای دستیابی مداوم به اهداف خود به نظارت بیشتری نیاز دارند.

عوامل خارجی عبارتند از:

• قوانین استخدامی اداره کار
• اقتصاد
• رقبا
• تامین کنندگان
• مصرف کنندگان

اینها عواملی هستند که خارج از کنترل سازمان هستند، اما بر مدیران و بر کارکنان تأثیر خواهند داشت.

انواع روش ها و سبک های مدیریتی

سه دسته کلی سبک‌مدیریت وجود دارد: خودکامه، دموکراتیک و آزاد.

در این دسته‌بندی‌ها، انواع فرعی خاصی از سبک ها و روش های مدیریتی وجود دارد که هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند.

1. سبک های مدیریتی خودکامه

در سبک مدیریت خودکامه ، مدیریت سازمان از یک رویکرد از بالا به پایین پیروی می‌کند. همچنین ارتباط یک طرفه از مدیران به کارمندان وجود دارد.

1-1. سبک مدیریت مقتدرانه یا اقندارگرایانه

در سبک مدیریت مقتدرانه و اقندارگرایانه ، مدیران دقیقاً آنچه را که از زیردستان خود انتظار دارند را دیکته کرده و کسانی را که از قوانین و الزام‌ها پیروی نمی‌کنند مجازات می‌کنند. از کارکنان انتظار می‌رود که دستورات را رعایت کرده، اختیارات مدیریت را زیر سؤال نبرده و هر بار وظایف خود را به یک شکل مشخص و واحد انجام دهند.

همچنین در سبک مدیریت مقتدرانه و اقندارگرایانه ، مدیران کارکنان را از نزدیک زیر نظر داشته و عملکرد آنها را بدون اطمینان از اینکه کارمندانشان می‌توانند بدون نظارت مستقیم و مستمر به اهدافشان برسند، مدیریت می‌کنند. این دسته از مدیران بر این باورند که بدون چنین نظارتی، کارمندان موفق عمل نخواهند کرد.

مزایا

از مزایای سبک مدیریت مقتدرانه و اقندارگرایانه اینست که مدیریت امکان تصمیم گیری سریع را فراهم کرده و نقش‌ها و انتظارات را به‌وضوح تعریف می‌کند. در تعامل با کارکنان غیر ماهر یا تیم‌های بزرگ، تعیین انتظارات روشن و محکم می‌تواند به کارکنان اجازه دهد تا بدون ترس به کار خود ادامه دهند.

زمانی که مدیر حضور داشته باشد، بهره وری افزایش می‌یابد.

معایب

از نکات منفی سبک مدیریت مقتدرانه و اقندارگرایانه می‌توان به افزایش نارضایتی کارکنان اشاره کرد که منجر به جابجایی بیشتر، رنجش خاطر، عدم پیشرفت حرفه‌ای و مشارکت کارکنان و شکل گیری ذهنیت «ما» و «آنها» بین کارکنان و مدیریت می‌شود. در چنین سبک‌مدیریتی نوآوری خفه شده و فرآیندهای ناکارآمد باقی خواهند ماند، چراکه هیچ بازخوردی از طرف پرسنل ارائه نشده یا استقبال نمی‌شود.

پیشنهاد مطالعه: چگونه با هدف گذاری و برنامه ریزی برای کارکنان جلوی خروجشان بگیریم؟

بهترین زمان استفاده از سبک مدیریتی اقندارگرایانه

زمانیست که تصمیمات لازم است به‌سرعت اتخاذ و اجرا شوند، مثلاً در زمان بحران سازمانی، می‌توان از این سبک‌مدیریتی با موفقیت استفاده کرد. در غیر این صورت باید از آن اجتناب کرد.

1-2. سبک مدیریت متقاعد کننده

در سبک مدیریت متقاعد کننده ، مدیران از مهارت‌های متقاعدکنندگی خود برای متقاعد کردن کارکنان استفاده می‌کنند که تصمیمات یک‌جانبه ای که مدیر ابلاغ و اجرا می‌کند به نفع تیم، بخش یا سازمان است. مدیرانی که از سبک مدیریت متقاعد کننده استفاده می‌کنند، به‌جای اینکه صرفاً به کارکنان دستور انجام وظایف را بدهند، سؤالاتی را مطرح می‌کنند و چرایی‌های چنین تصمیم گیری و منطق‌هایی را توضیح می‌دهند.

سبک مدیریت متقاعد کننده می‌تواند به کارمندان کمک کند که احساس کنند بخش قابل‌اعتمادتر و ارزشمندتری از کارکنان هستند و در تصمیمات کلیدی کسب و کار شرکت دارند و منجر به تجربه سطح کمتری از رنجش یا تنش بین مدیریت و کارکنان می‌شود.

مزایا

از مزایای سبک مدیریت متقاعد کننده اینست که مدیریت می‌تواند سطح بالاتری از اعتماد بین خود و کارکنان ایجاد کرده و کارمندان تصمیمات از بالا به پایین را راحت‌تر می‌پذیرند. کارکنان نسبت به دلیل و منطق واکنش مثبت بیشتری نشان داده و ممکن است احساس محدودیت کمتری نسبت به کارکنانی که با سبک مقتدرانه مدیریت می‌شوند را تجربه کنند.

معایب

معایب سبک مدیریت متقاعد کننده اینست که کارمندان همچنان از محدودیت‌هایی که تحت آن قرار می‌گیرند سرخورده می‌شوند. همچنین از اینکه نمی‌توانند بازخورد بدهند، راه‌حل‌هایی ایجاد کنند، یا مهارت‌های خود را ارتقا دهند، ناامید می‌شوند.

بهترین زمان استفاده از سبک مدیریتی متقاعد کننده

زمانیست که؛ تجربه بیشتری در مورد موضوعات مطرح در کسب و کار نسبت به تیمی که رهبری می‌کنید داشته باشید. در این موارد، شما متخصص هستید و راهکارهای شما کارگشاتر است.

1-3. سبک مدیریت پدرانه

در سبک مدیریت پدرانه ، مدیر با توجه به منافع زیردستان خود عمل می‌کند.

معمولاً سازمان به کارکنان به‌عنوان “خانواده” نگاه کرده و از کارکنان درخواست وفاداری و اعتماد دارد. مدیریت با استفاده از سبک مدیریت پدرانه همچنان از تصمیم گیری یک جانبه استفاده می‌کند اما به کارکنان در مورد چرایی تصمیمات اتخاذ شده توضیح می‌دهد. این درست است که تصمیمات برای کارمندان توضیح داده می‌شود، اما جایی برای همکاری، ایده پردازی، مخالفت یا طرح سؤال وجود ندارد.

مزایا

مدیری که سبک مدیریت پدرانه دارد، بر رفاه کارکنان خود متمرکز بوده و تصمیمات خود را بر اساس بهترین چیز برای کارکنان خود قرار می‌دهد. ارتقاء مهارت‌ها و آموزش کارکنان با کیفیت، منجر به کارکنان شادتر، ماهرتر و مولدتر می‌شود.

معایب

در سبک مدیریت پدرانه کارمندان بیش‌ازحد به مدیریت وابسته شده که می‌تواند منجر به کمبود نوآوری و حل مناسب مشکلات شود. احتمال زیادی وجود دارد که این سبک‌مدیریت باعث ایجاد نارضایتی در میان کارکنانی شود که به مفهوم “سازمان به‌عنوان خانواده” اعتقادی ندارند. حتی ممکن است کارمندان این روش مدیریتی را تحقیرآمیز و کودکانه بدانند.

بهترین زمان استفاده از سبک مدیریتی پدرانه

استفاده از این سبک‌مدیریت به‌شدت وابسته به نوع و کیفیت فرهنگ سازمان است.

شرکت‌های کوچک‌تر ممکن است در این نوع رهبری موفقیت بیشتری کسب کنند، اما سازمان‌های بزرگ‌تر باید از آن اجتناب کنند.

2. سبک های مدیریتی دموکراتیک

در سبک مدیریتی دموکراتیک ، مدیران کارکنان را تشویق کرده تا در فرآیندهای تصمیم‌گیری نظرات خود را ارائه دهند، اما در نهایت مسئول تصمیم نهایی خود مدیران هستند.

همچنین در سبک مدیریت دموکراتیک ، ارتباطات به دو صورت انجام می‌شود، از بالا به پایین و پایین به بالا، و انسجام تیم نیز افزایش می‌یابد. سبک مدیریت دموکراتیک اجازه می‌دهد تا نظرات، مهارت‌ها و ایده‌های متنوعی برای تصمیم گیری‌ها ایجاد شود.

انواع فرعی سبک مدیریت دموکراتیک شامل مشورتی، مشارکتی، تحول آفرین و مربیگری است.

2-1. سبک مدیریت مشورتی

در سبک مدیریت مشورتی ، مدیران نظرات و افکار تیم خود را جویا می‌شوند و از نظرات تک‌تک اعضای تیم خود استفاده می‌کنند. مدیر تصمیم نهایی را خواهد گرفت، اما قبل از انجام این کار، تمام اطلاعاتی که اعضای تیم داده‌اند را مدنظر قرار خواهند داد. سبک مدیریت مشورتی اغلب در زمینه‌های تخصصی استفاده می‌شود، جایی که کارکنان متخصص هستند و نظرات آنها برای تصمیم گیری آگاهانه مدیریت مورد نیاز است.

مزایا

سبک مدیریت مشورتی باعث ایجاد پیوند عمیق‌تر بین کارکنان و مدیریت می‌شود و اعتماد را در تیم‌ها مستحکم‌تر می‌کند. مدیریت نیز با تیم و سازمان خود رشد می‌کند، زیرا آنها از ایده‌ها، نظرات و تجربیات کارکنان خود یاد می‌گیرند. در چنین روش مدیریتی، نوآوری و ابراز نظرات از سمت کارکنان تشویق شده که منجر به حل بهتر مشکلات می‌شود.

معایب

فرآیند مشاوره با کارکنان می‌تواند زمان بر باشد. اگر مدیری در مدیریت زمان ماهر نباشد، به‌راحتی می‌تواند گرفتار تعلل و تأخیر در تصمیم گیری‌ها شود. اتکای بیش‌ازحد به سبک مدیریت مشورتی می‌تواند منجر به از دست دادن اعتماد کارکنان به مدیرشان شود، زیرا این سؤال در ذهن کارکنان ایجاد می‌شود که چرا همیشه از آنها برای حل مشکلات دعوت می‌شود.

بهترین زمان استفاده از سبک مدیریتی مشورتی

این سبک‌مدیریت باید هنگام مدیریت تیم‌هایی با مهارت‌های تخصصی استفاده شود یا زمانی که مدیر به اندازه تیم تجربه در مورد موضوعات مطرح شده ندارد.

2-2. سبک مدیریت مشارکتی

در سبک مدیریت مشارکتی ، مدیران و کارکنان همگی اعضای فعال فرآیند تصمیم گیری هستند. کارکنان به اطلاعات بیشتری در مورد شرکت و اهداف آن دسترسی دارند و تشویق می‌شوند تا راه‌حل‌های نوآورانه‌ای ایجاد کنند. همچنین مدیر دارای سبک مدیریت مشارکتی به دنبال افکار، ایده‌ها و نظرات کارکنان است. او با کارکنان برای تصمیم گیری همکاری می‌کند و سپس شرکت بر اساس خروجی جلسات با کارکنان عمل می‌کند.

مزایا

از مزایای سبک مدیریت مشارکتی اینست که کارکنان احساس می‌کنند که توسط مدیران خود به‌عنوان یک کل ارزشمند بوده و با افزایش انگیزه و بهره‌وری به چنین رویه‌ای پاسخ خواهند داد. هر چه کارکنان اهداف سازمان را بیشتر درک کرده و با آنها ارتباط برقرار کنند، مشارکت آنها بیشتر خواهد بود. و نوآوری افزایش پیدا می‌کند.

معایب

سبک مدیریت مشارکتی می‌تواند کند باشد. این خطر وجود دارد که کارکنان ماهرتر یا قدیمی‌تر، کارکنان تازه وارد یا تودارتر را تحت سلطه خود در آورند، که منجر به درگیری و رنجش بین کارکنان خواهد شد. در صنایعی که دارای اسرار تجاری هستند، اجازه دادن به کارکنان برای دسترسی به اطلاعات حساس می‌تواند خطرناک باشد.

کارمندانی که نمی‌خواهند در تصمیم گیریها شرکت کنند، می‌توانند از مدیرانی که سبک مدیریت مشارکتی را به کار می‌گیرند، ناراحت شوند.

پیشنهاد مطالعه: چرا شرکت Nationwide یکی از پر مشارکت ترین کمپانی های جهان است

بهترین زمان استفاده از سبک مدیریتی مشارکتی

هنگام اجرای تغییرات بزرگ در یک سازمان، به‌ویژه سازمانی که در آن کارکنان در برابر مفاهیم یا استراتژی‌های جدید مقاومت می‌کنند، تشویق به مشارکت کارکنان منجر به نتیجه مثبت‌تر و مقاومت کمتر در برابر سیاست‌های جدید می‌شود. این سبک‌مدیریت برای سازمان‌هایی مانند شرکت‌های فناوری که می‌خواهند نوآوری را هدایت کنند، مفید خواهد بود.

2-3. سبک مدیریت تحول آفرین

از خصوصیات سبک مدیریت تحول آفرین اینست که چابک بوده و متمرکز بر رشد است. مدیران تلاش‌های خود را بر تشویق کارکنان برای رسیدن به موفقیت‌های بزرگ‌تر متمرکز می‌کنند. کارکنان را به طور منظم از مناطق امن خود عبور داده و به‌طور مداوم به تیم خود انگیزه می‌دهند تا سطح خود را برای دستاوردها بالا ببرند. مدیران در سبک مدیریت تحول آفرین در کنار کارمندان خود کار کرده و با نشان دادن اخلاق کاری خوب، تیم خود را برای تلاش‌های بیشتر تشویق می‌کنند.

مزایا

از مزایای سبک مدیریت تحول آفرین اینست که نوآوری افزایش یافته و کارکنان به‌راحتی با تغییرات، تنش‌ها یا پروژه‌های چالش برانگیز سازگار می‌شوند. تفکر خلاق تشویق شده و از افزایش انعطاف پذیری کارکنان برای حل مسئله و توسعه راهکارها و محصولات سود می‌برند.

معایب

اگر دقت لازم اعمال نشود، سبک مدیریت تحول آفرین باعث فرسودگی کارکنان می‌شود. کارکنان ممکن است در نهایت بسیار بی‌انگیزه شده، از تحت فشار بودن به‌صورت مداوم فرسوده شوند و نتوانند با سرعت حرکت کنند.

بهترین زمان استفاده از سبک مدیریت تحول آفرین

سبک مدیریت تحول آفرین به بهترین وجه در شرکت‌هایی کاربرد دارد که در صنایع پرسرعت بوده یا دوره‌ای از تغییرات را در صنعت یا سازمان پیش‌بینی می‌کنند. سبک مدیریت تحول آفرین به تیم‌ها کمک می‌کند تا در هنگام پاسخگویی به چالش‌های بیرونی یا درونی، چابک‌تر، انعطاف‌پذیرتر و نوآورتر شوند.

پیشنهاد مطالعه: ۱۰ ویژگی شرکت ها و سازمان های بسیار چابک

2-4. سبک مدیریت مربیگری

در سبک مدیریت مربیگری ، مدیران خود را به‌عنوان مربی و کارکنان خود را به‌عنوان اعضای ارزشمند تیم خود می‌بینند. اصلی‌ترین وظیفه مدیر توسعه و هدایت تیم است و در سبک مدیریت مربیگری ، مدیر توسعه حرفه‌ای تیم را در رأس اولویت‌های خود قرار می‌دهد. در سبک مدیریت مربیگری توسعه بلندمدت بالاتر از شکست‌های کوتاه‌مدت ارزیابی شده و مدیر می‌خواهد یادگیری، ارتقاء مهارت و رشد در محل کار را ارتقا دهد.

مزایا

کارمندان احساس ارزشمندی کرده و می‌دانند که در نقش خود یاد می‌گیرند و توسعه می‌یابند، و احتمال بیشتری دارد که با کار خود درگیر شوند. مدیران دارای سبک مدیریت مربیگری پیوند قویی با کارمندان خود ایجاد می‌کنند، که به‌نوبه خود احتمال بیشتری دارد که بهترین کار خود را برای “مربی” خود انجام دهند.

معایب

سبک مدیریت مربیگری می‌تواند منجر به ایجاد محیط‌های سمی شود، زیرا کارکنان تنها برای نقش‌های موردعلاقه و وظایف توسعه‌ای، تلاش می‌کنند. تمرکز بیش‌ازحد بر توسعه بلندمدت می‌تواند پروژه‌های کوتاه مدت را بدون حمایت مناسب و نیمه کاره رها کند.

بهترین زمان استفاده از سبک مدیریتی مربیگری

سبک مدیریت مربیگری زمانی مفید است که سازمان‌ها بخواهند استعدادها را از درون سازمان ترویج و توسعه دهند. صنایعی که بازارهای کار رقابتی دارند از این سبک‌مدیریت سود می‌برند، زیرا برای استخدام نامزدهای مناسب باید زمان و هزینه‌های بیشتری صرف کرد.

3. سبک های مدیریتی لایسزفر

عبارت فرانسوی laissez faire در لغت به معنای “مجاز به انجام کار” است، با این ایده که “اجازه دهید مردم هر کاری که می خواهند انجام دهند.”

در سبک مدیریت لایسزفر ، مدیریت رویکردی غیر مستقیم به رهبری دارد. به کارکنان اعتماد می‌شود که کار خود را بدون نظارت مستقیم انجام داده و آنها برای تصمیم گیری و حل مشکلات خود رها می‌شوند.

مدیریت در مراحل تفویض و تحویل کار حضور دارد، اما در طول مسیر عقب نشینی می‌کند و به کارکنان این آزادی را می‌دهد که گردش کار و نتایج خود را کنترل کنند. در سبک مدیریت لایسزفر ، مدیریت تنها در صورت درخواست کمک از طرف کارکنان در طول فرآیند درگیر می‌شود.

انواع فرعی سبک مدیریت لایسزفر ؛ تفویضی و رویایی است.

3-1. سبک مدیریت تفویضی

در سبک مدیریت تفویضی ، مدیر فقط برای تعیین تکالیف کارکنان حضور دارد، هرچند که همچنان مسئول موفقیت یا شکست کارکنان است. پس از تعیین تکلیف، کارمندان این اختیار را پیدا می‌کنند تا کار خود را آن‌طور که می‌دانند انجام دهند. پس از اتمام کار، مدیر برای بررسی کار و ارائه مشاوره در مورد چگونگی بهبود پروژه‌های آینده، دوباره وارد عمل می‌شود.

مزایا

در سبک مدیریت تفویضی نوآوری و خلاقیت به‌ویژه در سازمان‌هایی با کارمندان بسیار ماهر پرورش می‌یابد. حل مسئله و کار تیمی به دلیل دادن فضا برای مدیریت مسائل به خود کارمندان تقویت می‌شود. رضایت شغلی در کسانی که خواهان استقلال در محل کار خود هستند ممکن است افزایش یابد.

معایب

بدون رهبری، بهره‌وری ممکن است آسیب دیده و تیم‌ها می‌توانند عدم جهت‌گیری، تمرکز یا یکنواختی را تجربه کنند. ممکن است تعارضات با مدیریت ضعیف شعله‌ور شده و باعث ایجاد رنجش درون سازمانی شود. در سبک مدیریت تفویضی ممکن است برخی کارکنان احساس کنند که مدیریت هیچ کمکی به موفقیت تیم نمی‌کند و عصبانی شوند.

بهترین زمان استفاده از سبک مدیریتی تفویضی

این سبک‌مدیریت در سازمان‌هایی با رهبری غیرمتمرکزتر و در جایی که تیم در انجام وظایف بسیار ماهرتر از مدیر است، به بهترین وجه استفاده می‌شود.

3-2. سبک مدیریت رویایی

در سبک مدیریت رویایی ، مدیران از طریق الهام بخشیدن به کارکنان خود رهبری می‌کنند. رهبران اهداف و دلایل پشت سر آنها را توضیح داده و تیم خود را متقاعد می‌کنند تا برای اجرای چشم‌انداز خود تلاش کنند. اعضای تیم توسط مدیر برانگیخته شده و بعد مدیر اجازه می‌دهد تا کارمندان با کمترین دخالت به وظایف خود دست یابند. مدیران گهگاه بررسی می‌کنند، اما اعتماد دارند که چشم‌انداز مشترک آن‌ها کارمندان را در مسیر خود نگه داشته و به نتایج خوبی خواهند رسید. مدیران در طول و بعد از فرآیندها، بازخورد سازنده زیادی برای کمک به کارمندان خود ارائه می‌دهند.

مزایا

در سبک مدیریت رویایی تعامل به این دلیل افزایش می‌یابد که کارکنان به آنچه که خلق می‌کنند اعتقاد داشته و به بهترین شکل ممکن وظایف خود را انجام می‌دهند. کارکنان رضایت و انگیزه بالاتری را تجربه کرده، و گردش مالی بهتری در سیستم رقم می‌خورد. در سبک مدیریت رویایی ، نوآوری بالاتر بوده و حل مسئله با سرعت بالاتری در تیم‌ها رقم می‌خورد.

معایب

همه مدیران نمی‌توانند دارای سبک مدیریت رویایی و به‌طور مؤثر الهام بخش باشند. الهام بخشی را نمی‌توان جعل کرد. کارمندان باید واقعاً از آنها الهام بگیرند، در غیر این صورت خروجی خوبی نخواهند داشت.

بهترین زمان استفاده از سبک مدیریتی رویایی

این سبک‌مدیریت می‌تواند یک روش عالی در شرکت‌های فناوری که به دنبال ایجاد نوآوری‌های بنیادی در صنایع هستند، سازمان‌های غیرانتفاعی که تلاش می‌کنند راه‌حل‌های خلاقانه برای مشکلات ابداع کنند، یا شرکت‌هایی که حس هدفمندی بسیار قوی دارند، باشد.

کلام آخر

شناخت انواع  سبک های مدیریتی می‌تواند به شما دید خوبی برای راهبری بهتر سازمان بدهد. پس فراموش نکنید که بهترین روش از بین انواع سبک های مدیریتی عنوان شده، همان سبکی است که متناسب با فرهنگ سازمانی، کیفیت پرسنل و تیپ شخصیتی شما انتخاب شده باشد.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد مشاوره مدیریت به صفحه مشاوره مدیریت مدیرنو مراجعه فرمایید. 

یا با ما تماس بگیرید.

منابع:گالوپ ، – valamis inc- wikipedia

کلیدواژه: انواع بهترین سبک های مدیریتی , انواع روش های مدیریتی , روش های مدیریتی , سبک مدیریت خودکامه اقتدارگرایانه یا مقتدرانه متقاعد کننده پدرانه دموکراتیک مشورتی مشارکتی تحول آفرین مربیگری لایسزفر تفویضی رویایی