تجزیه و تحلیل SWOT چیست (ماتریس SWOT)

در این مقاله از مدیرنو؛ به اینکه ماتریس و تجزیه و تحلیل SWOT چیست می‌پردازیم. هدف از تجزیه و تحلیل swot در مدیریت استراتژیک سازمان و بازاریابی چیست و چه زمانی و چگونه از آن استفاده کنیم ؟ چه می‌شد اگر یک ابزار تحلیلی وجود داشت که به شما کمک می‌کرد تا در تمام موقعیت‌های بحرانی و مهم یک شرکت راهگشا باشد؟ این ابزار وجود دارد و به آن ابزار تجزیه و تحلیل SWOT گفته می‌شود.

از این ابزار عالی می‌توانید برای تراز کردن کمپین‌های بازاریابی و رشد بازاریابی کسب‌وکارتان استفاده کنید.

برای استراتژی‌های بازاریابی خود، می‌توانید:

• نقاط قوت خود را برجسته کنید.
• همچنین آنها را بشناسید.
• فرصت‌هایی برای رشد و پیشرفت را شناسایی کنید.
• تهدیدهای موجود را مورد هدف قرار داده، آنها را کاهش دهید و یا کاملاً حذف کنید.

هدف از تجزیه و تحلیل swot چیست ؟

تحلیل SWOT (قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدها)، چارچوبی است که برای ارزیابی موقعیت رقابتی شرکت و توسعه برنامه‌های استراتژیک استفاده می‌شود.

با استفاده از تحلیل SWOT می‌توانید عوامل داخلی و خارجی و همچنین پتانسیل فعلی و آینده سازمان را ارزیابی کنید.

در پاسخ به این سوال که هدف از تجزیه و تحلیل swot چیست باید بگوییم، برای تسهیل یک نگاه واقع‌بینانه مبتنی بر واقعیت و بر اساس داده‌های مربوط به نقاط قوت و ضعف در یک سازمان و صنعت آن طراحی‌شده است. سازمان باید با اجتناب از باورهای از پیش تصور شده یا مناطق خاکستری (مناطقی که در آنها از نقطه قوت خاصی برخوردار نیست) و در عوض تمرکز بر زمینه‌های اصلی بیزینس، تجزیه‌وتحلیل دقیقی داشته باشد. شرکت‌ها باید از ماتریس SWOT به‌عنوان یک راهنما استفاده کنند.

نکات کلیدی ماتریس SWOT

• تحلیل SWOT یک تکنیک برنامه‌ریزی استراتژیک است که ابزارهای ارزیابی را فراهم می‌کند.
• شناسایی نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدهای اصلی منجر به تجزیه‌وتحلیل مبتنی بر واقعیت، دیدگاه‌های تازه و ایده‌های جدید می‌شود.
• تحلیل SWOT مشخص‌کننده اطلاعات داخلی (نقاط قوت و ضعف) و همچنین عوامل خارجی (فرصت‌ها و تهدیدها) که ممکن است تأثیرات غیرقابل‌کنترلی بر تصمیمات کسب‌وکار داشته باشند، است.
• تحلیل SWOT زمانی بهترین کار را انجام می‌دهد که گروه‌ها یا صداهای مختلف در سازمان آزاد بوده تا داده‌های واقعی را به‌جای پیام‌های تجویزشده ارائه دهند.
• یافته‌های این تجزیه‌وتحلیل اغلب برای حمایت از یک هدف یا تصمیم واحدی که یک شرکت با آن مواجه است ترکیب می‌شود.

تحلیل swot چیست چه زمانی و چگونه از آن استفاده کنیم ؟

تکنیکی برای ارزیابی عملکرد سازمان، رقابت، ریسک و پتانسیل یک کسب‌وکار و همچنین بخشی از یک کسب‌وکار مانند یک خط تولید یا بخش، یک صنعت است.

برای بررسی عملکرد سازمان خود می توانید از سیستم ارزیابی عملکرد سازمان مدیرنو استفاده کنید.

این تکنیک می‌تواند با استفاده از داده‌های داخلی و خارجی، کسب‌وکارها را به سمت استراتژی‌هایی هدایت کند که احتمال موفقیتشان را بیشتر می‌کند. و از استراتژی‌هایی که در آن‌ها موفق نخواهند بود یا احتمال کمی در موفقیت آنها وجود دارد، فاصله بگیرند.

اجزای جدول SWOT چیست ؟

جدول SWOT شامل چهار دسته زیر خواهد بود. اگرچه عناصر و اکتشافات در این دسته‌ها از شرکتی به شرکت دیگر کاملاً متفاوت است، اما جدول SWOT بدون هر یک از این عناصر کامل نیست:

ماتریس SWOT چیست ؟

تحلیلگران جدول SWOT را به‌صورت مربعی ارائه می‌کنند که به چهار ربع تقسیم‌شده و هرکدام نیز به یک عنصر SWOT اختصاص دارد. این ترتیب بصری یک نمای کلی سریع از موقعیت شرکت ارائه می‌دهد.

جدول SWOT اغلب با عوامل داخلی در ردیف بالا و عوامل خارجی در ردیف پایین تنظیم می‌شود. علاوه بر این، آیتم‌های سمت چپ جدول جنبه‌های مثبت/مطلوب و آیتم‌های سمت راست بیشتر جنبه‌های نگران‌کننده/منفی دارند.

مراحل انجام تجزیه و تحلیل SWOT چیست ؟

تجزیه و تحلیل SWOT در مدیریت استراتژیک سازمان و بازاریابی را می‌توان به چندین مرحله با موارد عملی تقسیم کرد و شامل مراحل زیر است.

مرحله 1: تعیین هدف

هدف از تجزیه و تحلیل swot چیست ؟ هدف تحلیل SWOT می‌تواند گسترده باشد، اما اگر مستقیماً به یک هدف خاص متمرکز شود می‌تواند ارزش بیشتری خلق کند. برای مثال، هدف تجزیه و تحلیل SWOT در بازاریابی ممکن است تنها بر روی اجرا یا عدم اجرای یک محصول جدید متمرکز باشد. با در نظر گرفتن چنین هدفی، شرکت راهنمای خوبی در مورد نتایج فرآیند به‌دست می‌آورد. در این مثال، تحلیل SWOT در بازاریابی باید به تعیین اینکه آیا محصول باید تولید شود یا خیر کمک کند.

مرحله 2: جمع آوری منابع

هر تحلیل SWOT متفاوت خواهد بود و یک شرکت ممکن است به مجموعه داده‌های مختلفی برای پشتیبانی از جمع‌آوری جداول SWOT مختلف نیاز داشته باشد. یک شرکت باید با درک اینکه به چه اطلاعاتی دسترسی دارد و با چه محدودیت‌های داده‌ای مواجه است و منابع داده‌های خارجی آن چقدر قابل‌اعتماد هستند، شروع کند.

علاوه بر داده‌ها، یک شرکت باید ترکیب مناسبی از پرسنل درگیر در تجزیه‌وتحلیل را نیز فراهم کند.

برخی از کارکنان ممکن است ارتباط بیشتری با نیروهای خارجی داشته باشند، درحالی‌که کارکنان دیگری که در بخش‌های تولید یا اداری مشغول به‌کار هستند درک بهتری از آنچه در داخل می‌گذرد داشته باشند. داشتن مجموعه گسترده‌ای از دیدگاه‌ها نیز به‌احتمال‌زیاد سهم‌های متنوع و ارزش افزایی را به همراه دارد.

مرحله 3: جمع‌آوری ایده‌ها

برای هر یک از چهار مؤلفه جدول SWOT، گروهی از افرادی که برای انجام تجزیه‌وتحلیل اختصاص داده شده‌اند باید شروع به فهرست کردن ایده‌ها در هر دسته کنند. نمونه سؤالاتی که باید برای هر گروه بپرسید یا در نظر بگیرید در جدول زیر آمده است.

عوامل داخلی

آنچه در داخل شرکت رخ می دهد به عنوان یک منبع عالی اطلاعات برای دسته بندی نقاط قوت و ضعف ماتریس SWOT عمل می کند. نمونه هایی از عوامل داخلی شامل منابع مالی و انسانی، دارایی های مشهود و نامشهود (نام تجاری) و فرآیندهای عملیاتی است.

سؤالات بالقوه برای فهرست کردن عوامل داخلی عبارتند از:

• (قدرت) چه کاری را خوب انجام می دهیم؟
• (قدرت) قوی ترین دارایی ما چیست؟
• (ضعف) ضعفهای ما چه هستند؟
• (ضعف) کدام خطوط تولید (بخش ها) کمترین عملکرد را دارند؟

عوامل خارجی

آنچه در خارج از شرکت اتفاق می افتد به همان اندازه عوامل داخلی برای موفقیت یک شرکت مهم است. تأثیرات خارجی، مانند سیاست‌های پولی، تغییرات بازار و دسترسی به تأمین‌کنندگان، مقوله‌هایی هستند که باید از آنها برای ایجاد فهرستی از فرصت‌ها و ضعف‌ها استفاده کرد.

سوالات بالقوه برای فهرست کردن عوامل خارجی عبارتند از:

• (فرصت) چه روندهایی در بازار مشهود است؟
• (فرصت) کدام گروه از مشتریان را هدف قرار نمی دهیم؟
• (تهدید) چند رقیب وجود دارد و سهم آنها از بازار چقدر است؟
• (تهدید) آیا مقررات جدیدی وجود دارد که به طور بالقوه بتواند به عملیات یا محصولات ما آسیب برساند؟

شرکت ها ممکن است انجام این مرحله را با برگزاری جلسه ای و استفاده از “وایت برد” یا “یادداشت های چسبنده” اجرا کنند. ایده این است که هیچ پاسخ درست یا غلطی وجود ندارد. همه شرکت‌کنندگان باید تشویق شوند تا افکار خود را به اشتراک بگذارند. بعداً می توان این ایده ها را کنار گذاشت.

در این میان، هدف باید این باشد که تا حد ممکن موارد بیشتری برای فراخوانی خلاقیت و الهام گرفتن در دیگران ارائه شود.

مرحله 4: یافته ها را اصلاح کنید

با فهرست کردن ایده‌های هر گروه، اکنون زمان بهبنه سازی ایده‌هاست.

به خاطر داشته باشید که، یک شرکت می تواند تنها بر بهترین ایده ها یا بزرگترین خطرات بیرونی برای شرکت تمرکز کند. این مرحله ممکن است نیاز به بحث اساسی بین شرکت کنندگان در تجزیه‌وتحلیل داشته باشد، از جمله آوردن مدیریت بالاتر برای کمک به رتبه بندی اولویت ها.

مرحله 5: استراتژی را توسعه دهید

با داشتن لیست رتبه بندی شده از نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدها، زمان تبدیل تجزیه و تحلیل SWOT به یک برنامه استراتژیک فرا رسیده است. اعضای تیم تجزیه‌وتحلیل، فهرستی از آیتم‌ها را در هر دسته انتخاب کرده و یک طرح ترکیبی ایجاد می‌کنند که راهنمایی برای هدف اصلی ارائه می‌کند.

برای مثال، شرکتی که در حال بحث در مورد عرضه محصول جدید است ممکن است تشخیص داده باشد که رهبر بازار برای محصول فعلی خود است و فرصت گسترش به بازارهای جدید وجود دارد. با این حال، افزایش هزینه‌های مواد اولیه، خطوط توزیع پرتنش، نیاز به کارکنان اضافی و تقاضای غیرقابل پیش‌بینی محصول ممکن است از نقطه قوت و فرصت‌ها بیشتر باشد.

تیم تجزیه‌وتحلیل، استراتژی را برای بررسی مجدد تصمیم به بعد موکول می کند، به این امید که هزینه ها کاهش یافته و تقاضای بازار نیز شفاف تر شود.

مزایای تجزیه و تحلیل SWOT چیست ؟

SWOT تمام سوالات اصلی در مدیریت استراتژیک و بازاریابی سازمان را حل نمی کند. با این حال، تعدادی از مزایای استفاده از ماتریس SWOT در مدیریت استراتژیک می تواند تصمیم گیری های استراتژیک را در سازمان آسان تر کند.

• تحلیل SWOT مشکلات پیچیده را قابل کنترل تر می کند.

ممکن است حجم قابل توجهی از داده ها و نکات مرتبط برای تجزیه‌وتحلیل جمع آوری شوند. به طور کلی، ماتریس SWOT که با تجزیه همه ایده ها و رتبه بندی پارامترها بر اساس اهمیت تهیه شده باشد، یک مشکل بزرگ و طاقت فرسا را ​​در گزارشی قابل هضم تر خلاصه می کند.

• ماتریس SWOT نیاز به بررسی عوامل خارجی دارد.

اغلب اوقات، یک شرکت ممکن است وسوسه شود که هنگام تصمیم گیری فقط عوامل داخلی را در نظر بگیرد. با این حال گاهی، مواردی خارج از کنترل شرکت وجود دارد که ممکن است بر نتیجه یک تصمیم تجاری تأثیر بگذارد. ماتریس SWOT هم عوامل داخلی را که یک شرکت می تواند مدیریت کند و هم عوامل خارجی که ممکن است کنترل آنها دشوارتر باشد را پوشش می دهد.

• تحلیل SWOT را می توان تقریباً برای هر سؤال تجاری اعمال کرد.

تجزیه‌وتحلیل می تواند به یک سازمان، تیم یا فرد مربوط باشد.

همچنین می تواند یک خط کامل محصول، تغییرات در نام تجاری، گسترش جغرافیایی یا یک خرید را تجزیه‌وتحلیل کند. ماتریس SWOT یک ابزار همه کاره است که کاربردهای زیادی در سازمان دارد.

• ماتریس SWOT از منابع مختلفی استفاده می کند.

یک شرکت احتمالاً از اطلاعات داخلی برای نقاط قوت و ضعف استفاده می کند.

همچنین باید اطلاعات خارجی مربوط به بازارهای گسترده، رقبا یا نیروهای کلان اقتصادی را برای فرصت ها و تهدیدها جمع آوری کند. تحلیل SWOT به جای تکیه بر یک منبع واحد و بالقوه مغرضانه، زوایای مختلفی را جمع آوری می کند.

• تهیه ماتریس SWOT ممکن است هزینه زیادی نداشته باشد.

برخی از گزارش‌های SWOT نیازی به اطلاعات و پارامترهای بیش از حد فنی ندارند. بنابراین، بسیاری از کارکنان مختلف می توانند بدون آموزش یا مشاوره خارجی در تهیه آن کمک کنند.

مثال اول:

در سال 2015، تجزیه و تحلیل SWOT خط ارزش شرکت کوکاکولا، به نقطه قوتی مانند نام تجاری مشهور جهانی، شبکه توزیع گسترده و فرصت‌هایی در بازارهای نوظهور اشاره کرد. همچنین به نقاط ضعف و تهدیدهایی مانند نوسانات ارز خارجی، افزایش علاقه عمومی به نوشیدنی‌های “سالم” و رقابت از سوی ارائه‌دهندگان نوشیدنی سالم اشاره کرد.

تجزیه‌وتحلیل ذکر شده، خط ارزش ( Value Line) را وادار کرد تا سؤالات سختی در مورد استراتژی کوکاکولا مطرح کند. همچنین این شرکت باید “احتمالاً یک ارائه‌دهنده نوشیدنی درجه یک باقی می‌ماند” تا به سرمایه‌گذاران محافظه‌کار “منبع قابل‌اعتماد درآمد و کمی سود” ارائه می‌داد.

پنج سال بعد، تجزیه‌وتحلیل خط ارزش مؤثر واقع شد، زیرا کوکاکولا همچنان ششمین برند قوی در جهان بود و امروز هم هست. ارزش سهام کوکاکولا (که با نماد KO معامله می‌شود) طی پنج سال پس از تکمیل تجزیه‌وتحلیل بیش از 60 درصد افزایش یافت.

مثال دوم:

برای به‌دست آوردن تصویر بهتری از SWOT در بازاریابی ، مثالی از یک شرکت ساختگی اسموتی ارگانیک را در نظر بگیرید. برای درک بهتر اینکه چگونه در بازار اسموتی رقابت می‌کند و چه‌کاری می‌تواند بهتر انجام دهد، تحلیل SWOT در بازاریابی را انجام داد. از طریق این تجزیه‌وتحلیل، مشخص شد که نقاط قوت آن منبع خوب مواد اولیه، خدمات شخصی‌سازی‌شده به مشتریان و رابطه قوی با تأمین کنندگان است. با نگاهی به عملیات خود، چند نقطه‌ضعف را شناسایی کرد: تنوع کمی محصول، نرخ گردش مالی بالا و تجهیزات قدیمی.

با بررسی اینکه چگونه محیط خارجی بر تجارت آنها تأثیر می‌گذارد، فرصت‌هایی را در فناوری‌های نوظهور، جامعه هدف بکر و تغییر فرهنگ به سمت زندگی سالم را شناسایی کرد. همچنین تهدیدهایی مانند یخ‌زدگی زمستانی که به محصولات زیان وارد می‌کند، بیماری همه‌گیر جهانی و پیچیدگی‌هایی در زنجیره تأمین پیدا کرد. در ارتباط با سایر تکنیک‌های برنامه‌ریزی، این شرکت از SWOT برای استفاده از نقاط قوت و فرصت‌های خارجی خود برای حذف تهدیدها و تقویت مناطقی که در بازاریابی آنها ضعیف است استفاده کرد.

مثال سوم:

تصور کنید که یک باشگاه تناسب اندام را مدیریت می‌کنید. جدول SWOT در بازاریابی شما احتمالاً به‌صورت زیر میباشد:

–  قوت

• مکانی نو و تمیز
• امکانات کامل با آخرین تجهیزات روز
• توجه شخصی فراوان توسط مربیان تناسب اندام
• کلاس‌های گروهی

– ضعف

• نداشتن امکاناتی مانند سونا، حمام بخار، استخر
• ظرفیت 250 نفری که باعث محدودیت در درآمد می‌شود.
• ساعت‌های باشگاه برای افراد شاغل مناسب نیست.

– فرصت‌ها

• بسیاری از افراد می‌خواهند وزن خودشان را کم کنند و تناسب اندام خوبی داشته باشند.
• افراد حرفه‌ای و جوان زیادی می‌خواهند با دیگران ملاقات داشته باشند.
• با توجه به نزدیک بودن فصل تابستان افراد زیادی تمایل به پر کردن اوقات فراغت خوددارند.

– تهدیدها

• یک باشگاه تناسب اندام دیگر سال­ها پیش در آن منطقه تأسیس‌شد.
• افزایش مالیات و اقتصاد ضعیف به معنای درآمد کمتر مردم است.

با نگاهی به همه این‌ها، شاید تصمیم بگیرید باشگاهتان را به‌صورت زیر بازاریابی کنید:

• استفاده از روش‌های جدید و عالی برای تمرین
• تعداد کمتر مشتری به معنای توجه شخصی بیشتر است. قبل از پر شدن جاهای خالی ثبت نام نمایید.
• با افراد حرفه‌ای جوان در کلاس‌های ما ملاقات نمائید.

مثال چهارم:

هوم دیپوت (Home Depot) تجزیه و تحلیل SWOT در بازاریابی را انجام داد و فهرستی متعادل از مزایا و معایب داخلی و عوامل خارجی که موقعیت بازار و استراتژی رشد آنها را تهدید می‌کرد، ایجاد کرد. خدمات مشتری با کیفیت بالا، شناخت قوی برند و روابط مثبت با تأمین کنندگان از نقاط قوت قابل‌توجه آن بود. درحالی‌که یک زنجیره تأمین محدود، وابستگی متقابل به بازار ایالات‌متحده و یک مدل تجاری قابل کپی‌برداری به‌عنوان نقطه ضعف آن ذکر شد.

تهدیدات هوم دیپوت که ارتباط نزدیکی با نقاط ضعف آن داشت شامل: وجود رقبای نزدیک، جایگزین‌های موجود و وضعیت بازار ایالات متحده بود. از این مطالعه و تحلیل‌های دیگر دریافت که گسترش زنجیره تأمین و ادامه روند جهانی شدنش کلید رشد آن خواهد بود.

تجزیه و تحلیل SWOT در مدیریت استراتژیک سازمان و بازاریابی ، برای شناسایی زمینه‌های بهبود و مزیت‌های رقابتی برای یک شرکت استفاده می‌شود.

همچنین علاوه بر تجزیه‌وتحلیل پارامترهایی که یک شرکت به خوبی انجام می‌دهد، تجزیه و تحلیل SWOT در سازمان نگاهی به عناصر مخرب‌تر و منفی یک کسب‌وکار دارد. با استفاده از این اطلاعات، یک شرکت می‌تواند تصمیمات هوشمندانه‌تری بگیرد تا کارهایی را که به خوبی انجام می‌دهد حفظ کرده، روی نقاط قوت خود سرمایه‌گذاری کرده، خطرات مربوط به ضعف را کاهش داده و برای رویدادهایی که ممکن است در آینده بر شرکت تأثیر منفی بگذارد برنامه‌ریزی کند.

کلام آخر

ماتریس SWOT یک راه عالی در هدایت جلسات  مدیریت استراتژیک سازمان هاست.

خروجی قدرتمند این ابزار می‌تواند این باشد که؛ همه افراد حاضر در اتاق در مورد نقاط قوت و ضعف اصلی شرکت صحبت کنند، فرصت‌ها و تهدیدها را تعریف کنند و ایده‌ها را به اشتراک بگذارند.

یک شرکت می‌تواند از SWOT برای جلسات کلی در مدیریت استراتژیک سازمان یا برای بخش خاصی مانند بازاریابی ، تولید یا فروش استفاده کند.

به‌این‌ترتیب، می‌توانید ببینید که چگونه استراتژی کلی سازمان، به بخش‌های کوچک‌تر فیلتر می‌شود. همچنین می‌توانید با تجزیه‌وتحلیل‌های مخصوص هر بخش که به تجزیه‌وتحلیل کلی کمک می‌کند، برعکس نیز کار کنید.

اگرچه SWOT یک ابزار برنامه‌ریزی مفید است، اما محدودیت‌هایی نیز دارد. این ابزار یکی از چندین تکنیک برای برنامه‌ریزی تجاری است و نباید به‌تنهایی مورداستفاده قرار گیرد. همچنین، هر یک از نکات ذکرشده در دسته‌ها دارای اولویت یکسان نیستند. SWOT تفاوت وزن اهمیتی پارامترها را در نظر نمی‌گیرد. بنابراین، با استفاده از تکنیکها و ابزارهای برنامه‌ریزی دیگری به تحلیل عمیق‌تری نیاز است.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در رابطه با تحلیل و مشاوره کسب و کار شما به صفحه مشاوره مدیریت مدیرنو مراجعه فرمایید. 

با ما در ارتباط باشید.

منابع: investopedia ، entrepreneur و هیئت تحریره مدیرنو

کلیدواژه ها: هدف از تجزیه و تحلیل swot چیست , تحلیل swot چیست چه زمانی و چگونه از آن استفاده کنیم , جدول swot چیست , Swot چیست , swot در بازاریابی , swot در سازمان , swot در مدیریت استراتژیک , تحلیل swot چیست , ماتریس SWOT