توسعه رهبری موفق و پایدار چیست؟ + (برنامه ها، روش‌ها و نکات عملی)

برنامه توسعه رهبری چیست؟

برنامه های توسعه رهبری به مجموعه‌ای از فعالیت‌ها و فرآیندها اطلاق می‌شود که با هدف ارتقاء مهارت‌ها، دانش و توانایی‌های فردی در زمینه رهبری طراحی شده‌اند.

از طرفی، برنامه های توسعه رهبری موفق می‌تواند از طریق برنامه‌های آموزشی، کارگاه‌های آموزشی، مربی‌گری، مشاوره و تجربیات عملی بهبود یابد و به آنها کمک کند تا توانمندی‌های خود را تقویت کنند و به موفقیت‌های بیشتری دست یابند.

برخی از اهداف اصلی برنامه های توسعه رهبری موفق عبارتند از:

• افزایش مهارت‌های رهبری: تقویت مهارت‌هایی مانند تصمیم‌گیری، حل مسئله، ارتباطات مؤثر، و مدیریت تیم.
• افزایش خودآگاهی: کمک به رهبران برای شناخت بهتر نقاط قوت و ضعف خود و بهبود خودشناسی.
• یادگیری روش‌های نوین رهبری: آشنایی با تئوری‌ها و شیوه‌های جدید رهبری و پیاده‌سازی آنها در عمل.
• تقویت مهارت‌های بین فردی: بهبود توانایی‌های ارتباطی و تعامل با دیگران، مدیریت تعارضات و تقویت کار تیمی.
• ایجاد شبکه‌های حرفه‌ای: فرصت‌های برقراری ارتباط با دیگر رهبران و متخصصان حوزه‌های مختلف برای تبادل دانش و تجربیات.
• بهبود استراتژی‌های مدیریتی: آموزش روش‌های استراتژیک برای مدیریت و هدایت سازمان به سمت اهداف بلندمدت.

چرا توسعه رهبری موفق مهم است؟

آموزش مداوم و پیشرفت مدیران، ستون فقرات یک سازمان موفق را تشکیل می دهد. شرکت هایی که مدیران میانی خود را رشد می‌دهند از مزایای زیر بهره مند خواهند شد:

• صرفه جویی در زمان و هزینه

استخدام برای پست های مدیریتی زمان بر و هزینه بر است. اگر موقعیت‌های مدیریتی در شرکت در درازمدت اشغال شود یا به سرعت با استعدادهای داخلی پر شود، می‌توانید روی کارهای دیگر تمرکز کنید.

• برای کارمندان جذاب تر شوید

فرصت های پیشرفت و رشد شخصی و حرفه ای باعث افزایش حفظ و رضایت کارکنان می شود. این نه تنها خلق جانشینانی قابل اعتماد و بلند مدت را تضمین می کند، بلکه به سرعت به اطلاع متقاضیان رسیده و استعدادهای جدید را نیز جذب می کند.

• جلوگیری از کمبود نیروی کار ماهر

تا سال 2030، با حدود 85 میلیون کمبود کارگر واجد شرایط در سراسر جهان مواجه خواهیم شد. به جای مواجهه و درگیری با نوسانات، پستهای پر نشده و استعفاهای زیاد، به لطف آموزش‌های رهبری، از تیم هایی هماهنگ و وفادار بهره مند خواهید شد.

• افزایش تمایل به انجام با کیفیت کارها

وقتی استعدادهای کارمندان خود را شکوفا می‌کنید و آنها را قادر می‌سازید تا گام های بعدی را در مسیر رشد شغلی بردارند، احساس ارزشمندی می کنند. علاوه بر این، آنها بیشتر درگیر هستند، انگیزه بیشتری برای کار دارند و نتایج با کیفیت تری خلق می‌کنند.

• سایر اعضای تیم را به سازمان گره بزنید

رهبران شایسته دلیل خوبی برای ماندن کارمندان در شرکت هستند. رهبران رشد یافته داخلی به عنوان الگو عمل می‌کنند و مثال خوبی برای کیفیت آموزش رهبری شما هستند.

‌مهم نیست که دنیای کار چقدر رشد می‌یابد و فناوری‌های جدید با چه سرعتی بر بازارها تأثیر می‌گذارند، از طریق بهبود دائمی مدیریت، شما از تکمیل کردن (دوباره) موقعیت‌های رهبری اطمینان خواهید داشت. در نتیجه، شرکت شما دائماً قادر به انجام فعالیتهای با کیفیت است.

چه چیزی یک رهبر خوب را می‌سازد؟

هدف از توسعه رهبری موفق، ارتقای کارکنان است تا بتوانند تیم ها را به صورت شخصی و حرفه ای رهبری کنند. به این ترتیب، این امر به موفقیت شرکت نیز کمک می کند. اما چه چیزی لازم است؟ رهبران چه وظایفی را باید انجام دهند؟ و چه مهارت هایی برای این کار لازم است؟

1‌- وظایف مدیریتی

وظایف اصلی یک مدیر بین دو نوع کار متمایز می شود: عملکرد محور و شخص محور.

‌وظایف عملکرد گرا شامل فعالیت های استراتژیک و سازمانی است. آنها اطمینان حاصل می کنند که فرآیندها کار می کنند و کارکنان می توانند کار خود را در یک محیط ساختاریافته انجام دهند. به این ترتیب یک مدیر باید:

• برنامه ریزی (به عنوان مثال پروژه ها)
• مدیریت (به معنای مدیریت پروژه)
• پیاده سازی (و تصمیم گیری برای تیم)
• تفویض اختیار (با توزیع وظایف فرعی بین اعضای تیم)
• کنترل (دستیابی به اهداف تعیین شده)
• بهینه سازی (به عنوان مثال افزایش کارایی فرآیندها)

وظایف شخص محور بر خود کارکنان متمرکز است و تعامل اجتماعی را ارتقا می دهد. با توجه به جو تیم و پیشرفت شخصی، مدیران باید:

• تعارضات را حل کنند (با هوش هیجانی عمل کنید)
• ارتقاء ارتباطات (هم در تیم ها و هم در بین بخش ها)
• رشد کارکنان (از طریق مشاوره فردی و شناسایی فرصت های شغلی)
• از سطوح عملکرد اطمینان حاصل کنند (با افزایش انگیزه کارکنان)
• تغییر محرک (شروع و هدایت مدیریت تغییر)

البته، هیچ رهبر کاملی از آسمان سقوط نمی کند. حتی الیور کان نماد دروازه بانی از اشتباهات خود درس گرفته و به یک رهبر استثنایی در داخل و خارج از زمین تبدیل شده است.

2- مهارت های رهبری

مجموعه مهارت های مناسب برای رهبری موفق بسیار مهم است. از نظر مهارت های رهبری، رهبران تیم باید شایستگی های قوی در این چهار زمینه داشته باشند:

• شایستگی حرفه ای (مهارت های حل مسئله و نوآوری)
• شایستگی روش شناختی (تفکر استراتژیک و تحلیلی)
• شایستگی اجتماعی (ارتباطات و مدیریت تعارض)
• شایستگی شخصی (هوش هیجانی و خودانگیختگی)

آیا می دانستید؟ برای رهبری خوبمهارت های نرم، بسیار مهم تر از دانش حرفه ای و فنی هستند.

بنابراین هنگام انتخاب موضوعات و محتوا، مطمئن شوید که آموزش رهبری مورد نظر، مهارت های رهبری مناسب را افزایش می‌دهد.

‌موضوعات مهم توسعه رهبری موفق چیست؟

اینکه ارتقاء مهارت برای مدیران چگونه به نظر می رسد به تجربه و دانش قبلی فراگیران بستگی دارد. با این وجود، برخی از موضوعات به ویژه مورد تقاضا هستند.

برخی از مهم‌ترین و آموزش‌دیده‌ترین موضوعات برای مدیران مشتاق عبارتند از:

• آموزش و یادگیری مداوم
• خود آگاهی و رشد فردی
• مدیریت تغییر
• مدیریت و رشد کارکنان
• خود مدیریتی
• فرهنگ رهبری و کار تیمی
• مهارت های ارتباطی
• مدیریت زمان
• تفکر سیستمی
• صلاحیت تصمیم گیری و تفویض اختیار
• شایستگی تعارض و حل مسئله
• مهارت های انگیزشی و متقاعدسازی

توسعه رهبری پایدار چگونه است؟

آموزش مدیریت با هدف حفظ کارکنان در شرکت برای طولانی مدت است.

به منظور بهبود پایدار رابطه بین کارکنان و سازمان، ابزارهای مفیدی وجود دارد که باید ارائه شود – نه تنها برای نامزدهای پست های مدیریتی، بلکه برای کل نیروی کار.

این موارد می تواند شامل موارد زیر باشد:

1. ارزیابی های منظم کارکنان که در آن رشد شخصی مورد بحث قرار می گیرد و فرصت های شغلی جذاب ترسیم می شود.
2. جلسات هدف گذاری مشترک که در آن اهداف واقع بینانه و مرتبط با نقش با هم رشد می‌یابند که به موفقیت شرکت کمک می کند.
3. مدل‌های زمان کاری انعطاف‌پذیر که همه کارکنان را قادر می‌سازد تا به طور بهینه شغل خود و اقدامات آموزشی بیشتر را در برنامه‌های روزانه خود ادغام کنند.
4. مشوق های پولی، به عنوان مثال. افزایش حقوق و دستمزد مرتبط با موقعیت در موقعیت های رهبری، که اگرچه برای وفاداری شرکت تعیین کننده نیست، اما یک عامل انگیزشی است.

‌روش های مناسب برای توسعه رهبری موفق و پایدار

• کوچینگ و مربیگری: سمینارهای فردی و راهنمایی فردی توسط همکاران با تجربه یا کارشناسان خارجی امکان پشتیبانی ویژه فردی را فراهم می کند. در تبادل مستقیم، می توان تجربیات عملی را به اشتراک گذاشت و چالش های خاص را در نظر گرفت. کوچینگ و منتورینگ از نظر زمانی محدود است و در صورت نیاز قابل اجراست.
• دوره های آنلاین: هرچه اقدامات آموزش مداوم شخصی تر باشد، مؤثرتر است. پلتفرم‌های یادگیری دیجیتال بیشترین انعطاف‌پذیری و بیشترین انتخاب موضوعات مرتبط رهبری را ارائه می‌دهند. آنها را می توان در هر روز کاری ادغام کرد و از طریق یادگیری خودراهبر، رشد فردی را ارتقا داد.
• آموزش در محل:در درجه اول سمینارهای در محل کار ارزشمند هستند. آنها با فرصت های زیادی برای تعامل (مثلاً در قالب برنامه ریزی یا بازی های نقش) مشخص می شوند. در ترکیب با دوره های آنلاین منتخب، از فرمت های یادگیری ترکیبی عملی برای بهبود مدیریت نیز می توان استفاده کرد. در صورت نیاز به آموزش درون سازمانی صفحه مربوطه را مطالعه کنید.
  
• برنامه های چرخشی: چرخش شغلی درک بین بخشی از فرآیندها را فراهم می کند و تبادل دانش بین بخش ها را ترویج می کند. این روش به ویژه برای کارمندان باتجربه ای که برای مدت کوتاهی در بخشهای مختلف سازمان جابجا می‌شوند مناسب است.
• تکالیف خارجی: در شرکت های بین المللی، کارمندان می توانند برای یک تا سه سال در خارج از کشور تجربه کسب کنند. مشابه برنامه های چرخشی، این به آنها اجازه می دهد تا مهارت های سازمانی و اجتماعی خود را به طور خاص رشد دهند.

اینکه کدام روش در نهایت به بهترین شکل از رشد یک مدیر پشتیبانی می کند، باید به صورت جداگانه تصمیم گیری شود. بخش منابع انسانی یک شرکت معمولا در این مورد کمک می کند.

‌منابع انسانی چه نقشی در توسعه رهبری موفق ایفا می‌کنند؟

بخش منابع انسانی، جایی است که همه رشته های توسعه مدیریت در کنار هم قرار می گیرند. اینجاست که تمام برنامه های آموزشی شروع، برنامه ریزی و هماهنگ می شوند. HR (یا L&D) وظایف کلیدی مختلفی را بر عهده می گیرد، مانند:

‌1. توسعه استراتژی و طراحی آموزش

بخش منابع انسانی، رشد بیشتر مدیران (و به طور کلی همه کارکنان) را هدایت می کند. این شامل ایجاد استراتژی برای آموزش رهبران (جدید) و انتخاب نامزدهای مناسب است.

هنگامی که رهبران (بالقوه) شناسایی شدند، منابع انسانی برنامه های توسعه رهبری را ایجاد می کند که به طور جداگانه برای یادگیرندگان و استراتژی رشد طراحی شده است و به انتخاب ابزار و روش های مناسب کمک می کند.

اگر منابع داخلی در دسترس نباشد، منابع انسانی مدرسان خارجی را برای آموزش سازماندهی می کند.

2. اجرا و تعدیل

منابع انسانی در همه اقدامات توسعه اجرایی مشارکت کرده و در طول فرآیند در دسترس است. در نقش تسهیل کننده، منابع انسانی تضمین می کند که الزامات فراگیران با روش های آموزشی انتخاب شده برآورده می شود.

در طول مراحل آموزش و همچنین خارج از آن، منابع انسانی تبادل بین مدیران و کارکنان را ترویج می کند. طی انجام این کار، افراد واسط بی طرف مانده و در دسترس هر دو طرف هستند. در صورت لزوم، منابع انسانی جلسات آموزشی را نیز تعدیل می کند.

‌3. نظارت و تضمین تداوم

هر برنامه با نظارت بر موفقیت اقدامات آموزشی کامل می شود. منابع انسانی پیاده سازی را تجزیه و تحلیل کرده و در صورت امکان، اثرات آن را بر عملکرد کارکنان اندازه گیری می کند.

بر این اساس، منابع انسانی فرمت های آموزشی موجود را بهینه کرده و برنامه های آموزشی جدیدی را رشد می‌دهد. برای اطمینان از فرهنگ یادگیری بلندمدت، کارمندان پس از تکمیل آموزش، مشاوره فردی مداوم در مورد فرصت های رشد بیشتر را دریافت می کنند.

‌چگونه آموزش رهبری را به طور موثر اجرا کنید؟

مفهوم آموزش اجرایی را می توان به پنج مرحله تقسیم کرد:

1. تعریف هدف

• کدام پست مدیریتی باید پر شود؟
• مدیر جدید باید برای موقعیت مربوطه چه کاری انجام دهد؟

2. تجزیه و تحلیل پتانسیل مدیریت موجود

کدام نامزدها مناسب هستند؟

3. ایجاد یک برنامه رشد (انفرادی).

• از چه محتوا و روش هایی برای حمایت از یک نامزد یا یک گروه استفاده می شود؟
• چه منابعی مورد نیاز است؟

4. اجرای آموزش

آیا تمام الزامات فردی با آموزش برآورده شده است؟

5. بررسی مستمر

• آموزش چقدر موفق بود؟
• کدام آموزش های بعدی مناسب و ضروری است؟

در توسعه (بیشتر) مدیران باید به چه نکاتی توجه کرد؟

همانطور که آموزش مدیران میانی، برای مدیران ارشد امیدوارکننده است، خطرات خاصی نیز دارد. در اینجا چند اشتباه رایج وجود دارد که باید از آنها اجتناب کنید:

• انتخاب نامزد(های) اشتباه:

شما کارکنانی را انتخاب می کنید که برای رشد مناسب نیستند یا نمی خواهند به جایگاه بالاتر منتقل شوند. همچنین انتخاب بر اساس همدردی یا نگه داشتن نامزدهای اشتباه برای مدت طولانی هم بسیار مهم است.

• برنامه ریزی ضعیف:

اگر در انتخاب اقدامات خود خیلی عجله دارید، آموزش شانس موفقیت کمی دارد. فقدان برنامه B و برنامه هایی که برای مدت طولانی تنظیم شده اند نیز می توانند مشکل ساز باشند.

• عدم تداوم:

پس از اتمام یک برنامه آموزشی، عقب ننشینید، زیرا رهبران از طریق اقدامات طولانی مدت و متوالی رشد می کنند. اگر آنها را به حال خود رها کنید و فقط به برنامه های یکباره تکیه کنید، هیچ اثر ماندگاری وجود نخواهد داشت. اگر اقدامات خود را با دقت برنامه ریزی کنید و نیازهای فردی فراگیران خود را در نظر بگیرید، با کمبود کارکنان ماهر یا پست های مدیریتی پر نشده، مواجه نخواهید شد.

زیرا تبدیل کارکنان به رهبران، مطمئن ترین راه برای بقا و رشد شرکت شما در آینده است.

نتیجه گیری

در این مقاله به مفهوم توسعه رهبری پایدار و راهکارهای عملی آن پرداختیم. برنامه های توسعه رهبری موفق می‌توانند به صورت داخلی در سازمان‌ها اجرا شوند یا از طریق موسسات آموزشی و مشاوره‌های خارجی به دسترسی فردی فراهم شوند.

درصورتیکه در این زمینه نیاز به کمک دارید به صفحه مشاوره کسب و کار مدیرنو مراجعه فرمایید.

منابع: masterplan ، هیئت تحریریه مدیرنو