روحیه کارکنان چیست؟
روحیه کارکنان به میزان انرژی، انگیزه، رضایت و نگرش مثبت آنها نسبت به کار، محیط سازمان و اهداف مجموعه گفته میشود. وقتی روحیه بالا باشد، کارکنان با علاقه و اشتیاق بیشتری وظایف خود را انجام میدهند، همکاری تیمی تقویت میشود و بهرهوری سازمان افزایش مییابد.
امید در کارکنان چیست؟
امید در کارکنان یعنی باور به اینکه تلاش آنها نتیجه خواهد داد، آینده شغلی روشنی در پیش است و مسیر رشد و پیشرفت برایشان باز است. امید همان نیروی درونی است که افراد را در برابر چالشها مقاوم و در مسیر دستیابی به اهداف پایدار نگه میدارد.
چرا باید به فکر ایجاد، تقویت و افزایش روحیه کارکنان باشیم؟
توجه به روحیه و امید کارکنان ضروری است، زیرا سازمانی که نیروهای آن بیانگیزه یا ناامید باشند، نمیتواند خلاق، سازنده یا مشتریمدار عمل کند. حفظ و تقویت این دو عامل، موجب افزایش بهرهوری، کاهش نرخ ترک شغل، ایجاد محیطی پویا و در نهایت دستیابی به موفقیت پایدار برای کل سازمان میشود.
افزایش امید در کارکنان در حال حاضر یکی از اولویتهای اصلی مدیران، متخصصان منابع انسانی و مسئولان ارتباطات داخلی سازمانهای موفق است. زیرا دورهای که به «استعفای بزرگ» معروف است، تأثیر قابلتوجهی بر نحوه رفتار و مدیریت سازمانها در برابر کارکنانشان گذاشته است و کارفرمایان بیشتر به عوامل مختلف تجربه کارکنان که بر مشارکت و رضایت آنها در محیط کار تأثیر میگذارد، آگاه شده اند.
یک نظرسنجی در مورد روحیه کارکنان که بیش از ۵۰,۰۰۰ کارگر را در بر میگرفت، نشان داد کارکنان با انگیزه ۸۷٪ کمتر احتمال دارد شرکت را ترک کنند. علاوه بر این، هر سال در ایالات متحده بیش از ۴۵۰ میلیارد دلار زیان به دلیل وجود کارکنان بیانگیزه ثبت میشود. بنابراین، کارفرمایان اکنون موظف هستند که سطوح بالاتری از امید در کارکنان را در محیطهای کاری خود تضمین کنند.
راه های ایجاد و افزایش روحیه کارکنان
۱. ارائه دستمزد و مزایای رقابتی
با اینکه برخی از کارشناسان معتقدند پرداخت حقوق بالاتر لزوماً باعث افزایش امید در کارکنان نمیشود، اما اغلب اینگونه نیست. البته عوامل متعددی در امید در کارکنان نقش دارند، اما دستمزد منصفانه و رقابتی معمولاً یکی از مهمترین عوامل مؤثر به شمار میرود.
ضروری است که کارکنان خود را بهخاطر زحماتشان تشویق و ترغیب کنید. این تنها راه حفظ مشارکت بالا و بهرهوری مؤثر است.
بر اساس تحقیقات، برنامههای انگیزشی ساختاریافته میتوانند عملکرد کارکنان را تا حدود ۴۴٪ افزایش دهند. از سوی دیگر، زمانی که کارکنان احساس کنند که حقوقشان عادلانه نیست، روحیه شان ضعیف میشود و انگیزهای برای عملکرد خوب نخواهند داشت.
تاثیر پاداش های کم هزینه بر افزایش روحیه کارکنان
پاداشهای کمهزینه میتوانند تأثیر قابلتوجهی در افزایش انگیزه کارکنان داشته باشند، حتی اگر ارزش مالی زیادی نداشته باشند. این نوع پاداشها معمولاً شامل قدردانی کلامی، تقدیر عمومی، فرصتهای یادگیری، یا امتیازات کوچک مانند روزهای مرخصی اضافه، تشویقهای غیررسمی و یادداشتهای تشکر شخصی هستند.
تأثیرات اصلی پاداشهای کمهزینه عبارتند از:
- افزایش حس ارزشمندی: وقتی کارکنان احساس کنند تلاشهایشان دیده و قدردانی میشود، انگیزه و رضایت شغلی آنها افزایش مییابد.
- تقویت روحیه تیمی: پاداشهای غیرمالی مانند تقدیر عمومی یا مراسم کوچک، حس تعلق و همبستگی میان اعضای تیم را تقویت میکند.
- ایجاد فرهنگ مثبت سازمانی: فرهنگ قدردانی و تشویق، محیط کاری را دلپذیرتر و حمایتیتر میکند که به نوبه خود باعث افزایش روحیه کارکنان میشود.
- افزایش مشارکت و تعهد: کارکنان با دریافت پاداشهای معنوی، بیشتر تمایل دارند مشارکت فعال و تعهد بیشتری نسبت به اهداف سازمان داشته باشند.
- کاهش استرس و فرسودگی شغلی: تشویقهای کوچک میتواند به بهبود سلامت روانی کارکنان کمک کند و از خستگی شغلی جلوگیری کند.
بنابراین، حتی بدون صرف هزینههای زیاد، توجه مستمر به قدردانی و پاداشهای معنوی میتواند بهطور چشمگیری بهرهوری و امید در کارکنان را افزایش دهد. آیا دوست دارید نمونههای خاصی از پاداشهای کمهزینه برای سازمان خودتان پیشنهاد بدهم؟
چگونه شروع کنیم:
تحلیلی دقیق از بازار انجام دهید تا بدانید شرکت شما از نظر پرداخت چگونه با سایر شرکتهای مشابه در صنعت رقابت میکند. بر اساس این اطلاعات، نرخ حقوقها را اصلاح کنید. یا در عوض، مزایای جذاب دیگری مانند وعدههای غذایی در محل کار یا بیمه درمانی ارائه دهید.
۲. ایجاد و پرورش فرهنگ سازمانی شفاف
فرهنگ سازمانی بسته یکی از اصلیترین دلایل کاهش روحیه کارکنان است. طبق تحقیقات، ۵۰٪ از کارکنان معتقدند که نبود شفافیت مانع پیشرفت شرکتشان میشود. همچنین، در یک نظرسنجی از شرکت Hays، ۴۷٪ از کارجویان فعال اعلام کردند که به دلیل فرهنگ سازمانی ضعیف، قصد ترک شغل خود را دارند. بنابراین، ارزیابی فرهنگ سازمانی اهمیت بسیاری دارد.
شرکتهایی که فرهنگ شفافی ندارند، معمولاً در جلب اعتماد کارکنان خود با مشکل مواجه هستند که این موضوع منجر به کاهش مشارکت، وفاداری، تعهد و حمایت کارکنان میشود.
بسیار مهم است که شرکتها بهصورت شفاف درباره اتفاقات درون سازمان صحبت کنند و کارکنان را نیز به بیان نظرات و تجربیات خود تشویق کنند.
بهتازگی، شرکت IBM مطالعهای با مشارکت بیش از ۱۷۰۰ مدیرعامل از ۶۴ کشور و ۱۸ صنعت مختلف انجام داد. یکی از یافتههای مهم این تحقیق این بود که شرکتهایی که عملکرد بهتری نسبت به رقبای خود دارند، ۳۰٪ بیشتر احتمال دارد که شفافیت را بهعنوان عامل کلیدی موفقیت سازمان خود شناسایی کرده باشند.
چگونه شروع کنیم:
شفافیت را به یکی از ارزشهای اصلی سازمان خود تبدیل کنید و بهصورت منظم درباره مزایای آن با کارکنان صحبت کنید. سپس اطمینان حاصل کنید که مدیران ارشد سازمان (Clevel) در عمل نیز الگوی این ارزش باشند.
برای مثال، میتوانید جلسات پرسش و پاسخ فصلی بهصورت زنده با مدیرعامل برگزار کنید، جایی که کارکنان بتوانند سؤالاتی را مطرح کنند که معمولاً فرصت پرسیدن آنها را ندارند.
درباره سایر مزایای شفافیت در محیط کار نیز اطلاعات کسب کنید!
۳. بهبود ارتباطات داخلی
اگر به دنبال راهی برای ایجاد و افزایش روحیه و امید کارکنان هستید، ابتدا باید استراتژی ارتباطات داخلی سازمان خود را ارزیابی کنید. امروزه متخصصان ارتباطات داخلی (IC) بهعنوان شرکای استراتژیک مهم کسبوکار شناخته میشوند.
آنها نقش کلیدی در کل مسیر کاری هر کارمند ایفا میکنند و مسئول حفظ مشارکت کارکنان و افزایش روحیه آنها هستند. علاوه بر این، در جلب حمایت کارکنان، افزایش تعامل و ایجاد همراستایی در زمان رویدادهای مهم سازمانی مانند تحول دیجیتال، بحرانها و ادغام یا تملک شرکتها نقش بسزایی دارند.
با ایجاد ارتباط میان کارکنان و تضمین هماهنگی سازمانی، بخش ارتباطات داخلی باید تلاش کند تا کارکنان را در جریان امور قرار دهد و آنها را برای ارائه بهترین عملکرد ممکن، ترغیب کند.
چگونه شروع کنیم:
تکنولوژی ارتباطات داخلی تاثیر بسیار زیادی بر نحوه تعامل کارکنان در سازمان شما دارد. متأسفانه، بسیاری از راهحلهای فعلی تنها ویژگیهای پایهای ارائه میدهند که به کارفرمایان اجازه میدهد تنها به ارسال بهروزرسانیهای دورهای شرکت به کارکنان بپردازند.
در عوض، شما باید به دنبال پلتفرمی باشید که دارای قابلیتهای قدرتمندی در بخشبندی، ایجاد محتوا و توزیع پیامها باشد. تنها در این صورت میتوانید محتوای جذاب و شخصیسازی شدهای تولید کنید که کارکنان علاقمند به خواندن آن باشند و پیام مناسب در زمان مناسب به هر یک از آنها برسد.
۴. اجرای برنامه رفاه کارکنان
با ظهور همهگیری کووید۱۹، بسیاری از کارفرمایان شروع به سرمایهگذاری در برنامههای رفاه کارکنان کردهاند. پژوهشهای مؤسسه Gallup که ارتباط بین رفاه کارکنان و میزان مشارکت آنها را بررسی کرده، نشان میدهد کارکنانی که در شرکتهایی با سرمایهگذاری در رفاه کار میکنند:
- ۴۲٪ بیشتر احتمال دارد که زندگی کلی خود را مثبت ارزیابی کنند.
- ۲۷٪ بیشتر احتمال دارد که عملکرد شغلی خود را «عالی» گزارش دهند.
- ۴۵٪ بیشتر احتمال دارد که در مواجهه با تغییرات، سازگاری بالایی داشته باشند.
- ۵۹٪ کمتر احتمال دارد که در ۱۲ ماه آینده به دنبال شغلی در سازمانی دیگر باشند.
از آنجایی که عدم تعادل میان کار و زندگی یکی از بزرگترین عوامل استرس در محیط کار است، مطمئن شوید که برنامه رفاه شما به بهبود این تعادل میپردازد. تحقیقات متعددی نشان دادهاند که کارکنان خسته از نظر احساسی، انگیزه و مشارکت کمتری برای عملکرد مؤثر دارند.
چگونه شروع کنیم؟
برای افزایش و تقویت روحیه کارکنان، بهعنوان بخشی از برنامه رفاه کارکنان، میتوانید یک خبرنامه داخلی هفتگی یا ماهانه در زمینه رفاه یا حتی یک پادکست داخلی راهاندازی کنید.
در این محتواها میتوانید از ترکیبی از منابع زیر استفاده کنید:
- محتوای تولیدشده توسط خود شرکت، شامل بهترین روشها برای حفظ تعادل کار و زندگی
- محتوای خارجی معتبر در حوزه سلامت روان و جسم
- و حتی بهتر از همه، محتوای تولیدشده توسط کارکنان، جایی که آنها تجربیات، نکات و ترفندهای خود را برای حفظ سلامت و تعادل به اشتراک میگذارند.
این نوع مشارکت هم به افزایش احساس تعلق کمک میکند و هم باعث میشود محتوا برای مخاطبان واقعیاش—کارکنان شما—قابل لمستر و مفیدتر باشد.

۵. سنجش منظم وضعیت روحیه کارکنان
شما نمیتوانید چیزی را بهبود دهید، مگر اینکه آن را اندازهگیری کنید. بنابراین، نخستین گام برای افزایش روحیه و امید در کارکنان، درک وضعیت فعلی نیروی کار شماست.
بهترین روش برای انجام این کار، ارسال منظم نظرسنجیهای کوتاه یا «پالس» است.
نظرسنجی پالس، مجموعهای کوتاه و منظم از پرسشهاست که برای جمعآوری اطلاعات مفید درباره میزان مشارکت و امید در کارکنان طراحی میشود.
هدف از این نظرسنجیها، دریافت مداوم دیدگاههای کارکنان درباره تجربه کاریشان و شناسایی چالشهایی است که در حال حاضر با آن روبهرو هستند.
متأسفانه، طبق تحلیل شرکت Gartner، از زمان آغاز همهگیری، تنها ۱۶٪ از کارفرمایان از فناوریها بهطور مؤثر و منظم برای پایش بهرهوری، انگیزه، رفاه و تجربه کاری کارکنان خود استفاده کردهاند.
چگونه شروع کنیم؟
در ابتدا، با نظرسنجیهای رایج در حوزه مشارکت کارکنان آغاز کنید تا متوجه شوید چه عواملی به تقویت روحیه کارکنان شما کمک میکنند. سپس میتوانید با نظرسنجیهای متنی و ناشناس عمیقتر وارد موضوع شوید؛ نظرسنجیهایی که از کارکنان میپرسند احساسشان نسبت به شغل و شرکت چگونه است.
در حالت ایدهآل، نرمافزار نظرسنجی شما نباید صرفاً دادههای خام ارائه دهد، بلکه باید تحلیلهای کاربردی و پیشنهادهای عملی برای بهبود نیز در اختیار شما قرار دهد. این اطلاعات میتوانند پایه تصمیمگیریهای مؤثرتر در جهت ارتقا روحیه کارکنان باشند.
۶. رعایت بهترین شیوههای تنوع، برابری و شمول (DEI)
شمول و تنوع در محیط کار تأثیر زیادی بر ایجاد و تقویت روحیه کارکنان دارد. طبق تحقیقات شرکت Salesforce در زمینه تنوع، کارکنانی که احساس میکنند صدایشان در محل کار شنیده میشود، ۴.۶ برابر بیشتر احتمال دارد که احساس توانمندی برای ارائه بهترین عملکرد خود داشته باشند.
علاوه بر این، شرکتهایی که در زمینه شمولپذیری عملکرد بالایی دارند، تا ۱۲۰٪ بیشتر احتمال دارد که به اهداف مالی خود دست یابند.
بنابراین، همیشه فضای ابراز نظر و مشارکت را برای کارکنان باز بگذارید. به آنها نشان دهید که میتوانند نیازها، دیدگاهها و نظراتشان را آزادانه بیان کنند. ایجاد سطح بالایی از اعتماد در محیط کار باید یکی از اولویتهای اصلی هر کارفرما باشد، زیرا این موضوع بهشدت بر روحیه کارکنان تأثیر میگذارد.
چگونه شروع کنیم؟
اگر شرکت شما واقعاً به DEI (تنوع، برابری و شمول) اهمیت میدهد، از آن برای تقویت برند کارفرمایی خود استفاده کنید و استعدادهای برتر را جذب نمایید.
طبق آمار، ۶۷٪ از جویندگان کار فعال و غیرفعال گفتهاند که تنوع نیروی کار برایشان عامل مهمی در ارزیابی شرکتها و پیشنهادهای شغلی است.
بنابراین، گنجاندن ابتکارات و باورهای DEI شرکت در بخشهای زیر میتواند در جذب نیروی انسانی عالی بسیار مؤثر باشد:
- صفحه فرصتهای شغلی وبسایت شرکت
- توضیحات شغلی
- آگهیهای استخدام
این شفافیت، اعتبار شما را بهعنوان کارفرمایی مسئول و متعهد افزایش خواهد داد.
۷. آموزش مدیران برای تبدیل شدن به رهبران تحولگرا
مدیران بیشترین تأثیر را بر مشارکت، روحیه، شادی و سلامت کارکنان دارند. برای مثال، پژوهشگران سوئدی در مؤسسه استرس استکهلم دریافتند افرادی که مدیرانی بیکفایت، بیتوجه، مخفیکار یا کمارتباط دارند، ۶۰٪ بیشتر احتمال دارد که دچار حمله قلبی شوند.
اما طبق مطالعهای دیگر، ۷۱٪ از مدیران معتقدند که میدانند چگونه تیم خود را انگیزه دهند، در حالی که تنها ۴۴٪ از کارکنان معتقدند مدیرشان میداند چگونه آنها را انگیزه دهد.
برای پر کردن این شکاف، باید از شیوههای صحیح استخدام و آموزش مدیریت استفاده کرد.
اطمینان حاصل کنید که مدیران شما بهعنوان رهبران تحولگرا عمل کنند و بدانند چگونه ارزشهای اصلی شرکت را در تیمهای خود نهادینه کنند.
چگونه شروع کنیم؟
البته میتوانید دورههای آموزشی سالانه برای مدیران برگزار کنید یا یک دوره مدیریت را در فرآیند جذب و آموزش اولیه کارکنان بگنجانید. اما اگر بخواهید از دانش داخلی بهره ببرید، میتوانید یک گروه بسته از مدیران تشکیل دهید تا تجربیات خود را به اشتراک بگذارند و به همکاران خود مشاورههای ارزشمند ارائه دهند.
۸. ایجاد فرصتهای رشد حرفهای
کارکنان بلندپرواز دوست دارند مسیر شغلی خود را بهوضوح درک کنند. وقتی در سازمان خود فرصتهای پیشرفت و ارتقا را نبینند، روحیهشان کاهش مییابد و احتمال دارد به دنبال این فرصتها در جای دیگری باشند.
طبق تحقیقات، کارکنانی که فرصتهای رشد حرفهای و توسعه شغلی را در سازمان خود مشاهده میکنند، ۲.۵ برابر بیشتر احتمال دارد که سطح بالایی از مشارکت و روحیه را داشته باشند نسبت به کسانی که چنین فرصتهایی را نمیبینند.
چگونه شروع کنیم (برای فرصتهای رشد حرفهای):
بهطور ایدهآل، باید برای هر موقعیت شغلی در شرکت خود مسیرهای شغلی روشنی داشته باشید که توضیح دهد برای رسیدن به مرحله بعدی چه مهارتها، تجربیات و عملکردهایی لازم است. این مسیرها باید شفاف، قابل مشاهده برای کارکنان و عادلانه باشند.
همچنین، اطمینان حاصل کنید که بهصورت منظم ارزیابی عملکرد انجام داده و ارتقاهای مبتنی بر شایستگی را اجرا میکنید. این یکی از بهترین روشها برای ایجاد و افزایش روحیه کارکنان، انگیزه و وفاداری آنهاست.

۹. ابراز قدردانی
آیا کارکنان شما احساس میکنند برای کاری که انجام میدهند ارزشمند هستند؟ آیا مدیران شما را به نشان دادن قدردانی تشویق میکنید؟
شناخت و قدردانی یکی از قویترین ابزارها برای افزایش مشارکت و عملکرد کارکنان در محیط کار است. در واقع، مطالعهای توسط Reward Gateway نشان میدهد که ۷۵٪ از کارکنان معتقدند انگیزه و روحیه آنها در صورتی که مدیرانشان بیشتر از آنها تشکر کنند، بهبود مییابد.
چگونه شروع کنیم (برای ابراز قدردانی):
یک برنامه رسمی برای شناخت و قدردانی کارکنان راهاندازی کنید. میتوانید با یک برنامه بدون هزینه مالی آغاز کنید که بودجه اضافی نیاز نداشته باشد.
اطمینان حاصل کنید که مزایای قدردانی در محیط کار به خوبی به همه منتقل شود و این فرایند به صورت اجتماعی طراحی شود تا همه بتوانند در آن مشارکت کنند و تعامل داشته باشند.
پس از چند ماه، یک تحلیل مقایسهای «قبل و بعد» انجام دهید و شاخصهای کلیدی مرتبط با کارکنان (KPI) را پیش و پس از اجرای برنامه بررسی کنید.
نتیجه گیری: ایجاد، تقویت و افزایش روحیه کارکنان
برای ایجاد، تقویت و افزایش روحیه کارکنان ارائه پاداشهای رقابتی و عادلانه یکی از عوامل کلیدی است که نباید نادیده گرفته شود. تحقیقات نشان میدهد که برنامههای انگیزشی ساختارمند میتوانند تا ۴۴٪ عملکرد کارکنان را بهبود بخشند و نبود جبران مناسب، به سرعت باعث کاهش روحیه و امید میشود. علاوه بر این، ایجاد فرهنگ سازمانی شفاف و محیطی که کارکنان احساس کنند صدایشان شنیده میشود، نقش بسیار مهمی در افزایش مشارکت، وفاداری و رضایت شغلی دارد. ارتباطات داخلی قوی و مستمر نیز به حفظ امید در کارکنان کمک میکند و باعث میشود آنها در جریان اهداف و تغییرات سازمانی قرار گیرند.
همچنین، برنامههای رفاه کارکنان، فرصتهای رشد حرفهای، آموزش مدیران به عنوان رهبران تحولگرا و اجرای شیوههای متنوع و فراگیر در محیط کار، از دیگر عوامل مؤثر در تقویت و افزایش روحیه کارکنان هستند.
حتی اقدامات کمهزینه مانند ابراز قدردانی و شناخت کارکنان میتواند تأثیر عمیقی بر افزایش امید در کارکنان و حس تعلق سازمانی داشته باشد. در نهایت، سنجش منظم روحیه و مشارکت کارکنان از طریق نظرسنجیهای کوتاه و مستمر، به سازمانها کمک میکند تا مشکلات را سریعتر شناسایی کرده و به بهبود مستمر محیط کاری خود بپردازند.
اگر در مجموعه خود نیاز به راهکارهای ایجاد، تقویت و افزایش روحیه کارکنان و مشاوره مدیریت دارید با کارشناسان مدیرنو تماس بگیرید.
منبع: هیئت تحریریه مدیرنو و haiilo
تالیف: هیئت تحریریه مدیرنو
برچسب ها: امید در کارکنان, ایجاد روحیه کارکنان, افزایش روحیه کارکنان, تقویت روحیه کارکنان, ارتقا روحیه کارکنان








