وظایف و مسئولیتهای مدیریت منابع انسانی در سازمان چیست؟

در این مقاله به اینکه وظایف و مسئولیتهای مدیریت منابع انسانی در سازمان چیست می‌پردازیم. در ادامه به شرح وظایف مدیر منابع انسانی اشاره خواهیم کرد. منابع‌انسانی اصلی‌ترین سرمایه هر سازمان است. هر کسب و کار در مسیر تحقق مأموریت و اهداف و همچنین اجرای استراتژی‌های خود باید اقداماتی را درزمینه مدیریت منابع انسانی در سازمان انجام دهد. بر همین اساس، هر فعالیت در کسب و کار باید به فعالیت‌های کوچک‌تر تبدیل‌شده و به‌صورت شغلی واحد طراحی شود تا یک شخص بتواند آن را انجام دهد. قبل از اینکه جذب منابع‌انسانی صورت پذیرد باید تحلیل و طراحی شغل انجام شود.

مدیر منابع انسانی عملکردهای معمول بخش منابع انسانی (HR) از جمله استخدام و مصاحبه با کارکنان، مدیریت حقوق، مزایا و مرخصی، و اجرای سیاست‌ها و شیوه‌های پرسنلی شرکت را رهبری و هدایت خواهد کرد.

وظایف مدیریت منابع انسانی چیست؟

برای ایجاد انگیزه و بالا بردن بهره وری در کارکنان و همچنین شناسایی افراد با عملکرد بالا باید سیستم ارزیابی عملکرد کارکنان استقرار یافته و بر اساس ارزیابی عملکرد افراد، آموزش‌های لازم برای رفع نقاط ضعف و توسعه توانمندی‌های لازم به آنها داده شود و فرد برای رشد و توسعه در مسیر شغلی آماده گردد.

در وظایف و مسئولیتهای مدیریت منابع‌انسانی برای آینده کارکنان و همچنین بازنشستگی آنان نیز برنامه ریزی‌های لازم صورت می‌گیرد.

اینکه چرا تا این حد امور مربوط به پرسنل از اهمیت بالایی برخوردار بوده و مقوله مدیریت منابع‌انسانی روز به روز اهمیت ویژه‌ای اخذ نموده، تنها به این دلیل میباشد که رضایت مشتریان، نوآوری و خلاقیت مجموعه و درنتیجه افزایش بهره وری و درنهایت موفقیت سازمان در گروِ اقدامات منابع‌انسانی و رضایت آنان است.

اما نگاه سنتی کسب و کار بر این بوده که سرمایه‌های سازمانی شامل پول، تجهیزات، فناوری و املاک می‌شد. ولی امروزه منابع‌انسانی  به‌عنوان مهم‌ترین سرمایه هر کسب و کاری مطرح بوده. که همین امر باعث از بین رفتن نگاه هزینه‌ای به منابع‌انسانی شده. (البته در ایران همچنان در مراحل گذار این فرآیند هستیم)

نکته قابل تأمل اینجاست که برای رقابت در جهان امروز، صرفاً کیفیت محصولات و فناوری‌های به‌روز کفایت نمی‌کند و منابع‌انسانی  به‌عنوان مزیت رقابتی‌ای پایدار مطرح است.

 تمام بخش‌ها یا بهتر بگوییم تمامی مزیت‌های شما طول عمر کوتاهی دارند به جز منابع‌انسانی کسب و کارتان!

باید در نظر داشت که کارکنان شایسته منابع کمیابی هستند که برخلاف بسیاری از منابع دیگر سازمان که پس از استهلاک و از بین رفتن به‌راحتی می‌توان آنها را با قطعات، فناوری یا تجهیزات جدید جایگزین کرد. جایگزینی منابع‌انسانی شایسته چندان راحت نبوده و مستلزم صرف زمان و هزینه‌های زیادی است.

کسب و کارهای امروزی به دلیل سرعت فناوری و تغییرات حاصل از آن، ازلحاظ فناوری و تمایز محصول چندان بر هم برتری ندارند. تنها ارائه خدمات مناسب در زمان مناسب می‌تواند ضامن موفقیت کسب و کارتان نسبت به رقبا باشد.

در یک کلام می‌توان چنین نتیجه گرفت که، منابع‌انسانی شایسته برای کسب و کار، ارزشمند و کمیاب است. به‌راحتی قابل کپی برداری، تقلید و جایگزینی نیست. موجب کسب مزیت رقابتی پایدار می‌شود.

زمانی که مجموعه با چالش‌های جدی در حوزه‌های مالی، انتقال فناوری و ارائه محصولات جدید روبه‌روست، در صورتی می‌تواند مزیت رقابتی خود را حفظ کند که منابع‌انسانی شایسته آن، توانایی مواجهه با این چالش‌ها را داشته باشند.

پیشنهاد مطالعه: کارکنان شما بزرگترین دارایی شما هستند

مسئولیتهای مدیریت منابع انسانی چیست؟

فرآیند مدیریت منابع انسانی شامل چهار وظیفه: جذب ، توسعه ، ایجاد انگیزش و نگهداشت منابع‌انسانی است.

• استخدام، مصاحبه و آموزش کارکنان جدید در بخش‌های مختلف.
• نظارت بر روند کار روزانه واحدها.
• ارائه ارزیابی‌های سازنده و به موقع عملکرد.
• تنبیه، تشویق و اخراج کارکنان مطابق با خط مشی شرکت.

شرح وظایف مدیر منابع انسانی چیست؟

در ادامه به شرح وظایف مدیر منابع انسانی خواهیم پرداخت:

• تدوین استراتژی‌های منابع‌انسانی در راستای استراتژی‌های سازمان و نهادینه سازی رویکرد مدیریت استراتژیک منابع‌انسانی
• تجزیه و تحلیل، طراحی، ارزشیابی و طبقه بندی مشاغل
• برنامه ریزی برای تأمین منابع‌انسانی موردنیاز سازمان در سال‌های آینده بر اساس برنامه‌های استراتژیک
• کارمند یابی یعنی شناسایی کسانی که از شرایط بالقوه استخدام در سازمان برخوردارند.
• انتخاب شایسته‌ترین افراد برای تصدی مشاغل در سازمان
• استخدام و تنظیم برنامه‌های جامعه پذیری کارکنان جدید به سازمان
• طراحی سیستم مدیریت عملکرد کارکنان
• طراحی سیستم جبران خدمات اعم از حقوق و دستمزد و مزایای رفاهی
• طراحی سیستم پاداش فردی و تیمی
• توسعه منابع‌انسانی از طریق آموزش کارکنان
• توسعه منابع‌انسانی با جانشین پروری و طراحی مسیر شغلی
• طراحی سیستم بهداشت و ایمنی محیط کار، روابط کار و حل مسائل مربوط به شوراهای کارگری
• طراحی سیستم انضباطی و ضوابط اخلاقی
• حسابرسی درونی منابع‌انسانی (همسویی عمودی و افقی)

با توجه به وظایف مهم و گسترده فوق در سازمان‌ها، مطالعات در شرکت‌های موفق جهان نشان می‌دهد که به ازای هر 93 کارمند، یک نفر کارشناس منابع انسانی لازم است. البته بر اساس شواهد و شرایط فعلی در ایران به نظر می‌آید که یک کارشناس نمی‌تواند تمامی امور فوق را برای 93 کارمند به اجرا در آورد.

مهارت ها / توانایی های مورد نیاز مدیر منابع انسانی در شرکت:

• مهارت های عالی ارتباط کلامی و نوشتاری.
• عملکرد و تسلط بالا در مهارت‌های بین فردی، مذاکره و حل تعارض.
• مهارت‌های سازمانی عالی و توجه به جزئیات.
• مهارت‌های تحلیلی و حل مسئله قوی.
• توانایی اولویت بندی کارها و تفویض آنها در صورت لزوم.
• توانایی عمل با صداقت، حرفه‌ای و محرمانه بودن.
• آشنایی کامل با قوانین و مقررات مربوط به استخدام
• مسلط به Microsoft Office یا نرم افزارهای مرتبط
• تسلط یا توانایی یادگیری سریع نرم‌افزارهای سازمانی و سیستم‌های مدیریت استعداد.

در شرکت‌های مطرح و موفق عموماً مدیریت منابع انسانی در ردیف مدیریت یا در حد معاونت در سازمان تعریف‌شده که مستقیماً تحت نظر ریاست سازمان است. مدیریت منابع انسانی اقداماتی تخصصی را انجام می‌دهد. ولی به دلیل تمرکز مدیریت منابع انسانی بر روی افراد در سازمان ، نمی‌توان وظائف مدیر منابع انسانی را محدود به یک حوزه تخصصی کرد.

به همین دلیل تصمیمات و اقدامات واحد منابع‌انسانی در کلیه سطوح سازمان و در عملکرد کلی سازمان تأثیر به سزایی دارد.

تحصیلات و تجربه:

• داشتن حداقل مدرک لیسانس در رشته منابع انسانی، مدیریت بازرگانی یا رشته‌های مرتبط.
• حداقل سه سال سابقه فعالیت در حوزه منابع انسانی.

موفقیت اقدامات منابع انسانی

برای موفقیت اقدامات منابع‌انسانی ، مدیران منابع انسانی باید روابط قوی با مدیران ارشد شرکت برقرار کنند. چراکه اقدامات مربوط به منابع‌انسانی تنها وظیفه او نیست.

تصمیمات مدیر منابع انسانی اغلب به‌طور مستقیم در عملکرد و سوددهی سازمان تأثیر می‌گذارد. نتیجه این‌که هدف غایی مدیریت منابع انسانی کمک به عملکرد کل سازمان است.

باوجوداینکه واحد منابع‌انسانی نمی‌تواند به‌طور مستقیم درنتیجه و تخصیص سایر منابع سازمان نقش داشته باشد. ولی با توجه به نقش منابع‌انسانی در تمام واحدها، مدیریت منابع‌انسانی می‌تواند با طراحی سیستم‌های کارا و اثربخش پرسنل زمینه بقا، سودآوری، کارایی و توسعه کسب و کار را فراهم کند.

ازآنجایی که در شرکت‌های پیشرو و موفق، مدیریت منابع‌انسانی و جذب همکاران با کیفیت، ماهر و متخصص از اهمیت بالایی برخوردار بوده، مقاله ” راهکارهای افزایش رضایت شغلی در مدیریت منابع‌انسانی ” به نکات مهمی در این زمینه اشاره می‌کند.

نقش کلیدی مدیر منابع انسانی

درصورتی‌که وظایف مدیر منابع انسانی را به دو حیطه کوتاه و بلندمدت تقسیم کنیم، در مورد افراد و فرآیند مدیریت منابع انسانی ، چهار نقش کلیدی برای مدیران منابع انسانی حاصل می‌شود:

1- تدبیر مدیر منابع انسانی

مدیر منابع انسانی شریک استراتژیک و قهرمان تغییر کسب و کار است.

مدیران منابع انسانی باید خود را شریک استراتژیک سازمان دانسته و اقدامات مجموعه را در راستای استراتژی‌ها و اهداف آن جهت دهند. مدیران منابع انسانی ضامن موفقیت تغییرات درونی هستند. باید مقاومت پرسنل را نسبت به تغییرات با تدبیر و راهکارهای بهینه کاهش دهند.

2- وظایف حمایتی مدیر منابع انسانی

مدیر منابع انسانی حامی پرسنل است. مدیر منابع انسانی باید برای اجرای صحیح وظایف خود و همچنین دستیابی به اهداف سازمان، محیطی امن و بهینه فراهم نماید. تا پرسنل انگیزه لازم برای افزایش بهره وری خود را داشته باشند.

3- وظایف آموزشی مدیر منابع انسانی

مدیر منابع انسانی توسعه دهنده سرمایه انسانی است. مدیران منابع انسانی باید در زمینه رشد، یادگیری و توسعه مهارت‌های همه پرسنل و مدیران را فراهم نمایند. برای این کار میتوانید از آموزش های درون سازمانی استفاده کنید.

4- وظایف تخصصی مدیر منابع انسانی

مدیر منابع انسانی نقش متخصص کارکردی را بر عهده دارد. انتظار می‌رود که مدیران منابع انسانی بتوانند به‌عنوان متخصصان حرفه‌ای وظایف تخصصی و فنی در حوزه منابع‌انسانی، نظیر انتخاب، آموزش، کارمند یابی و ارزیابی عملکرد را با کارایی و اثربخشی ایفا کنند. در عصر حاضر نقش منابع‌انسانی در توسعه و موفقیت کسب و کار روزبه‌روز پر رنگ‌تر شده. بالطبع آن مدیریت منابع انسانی از جایگاه ویژه‌ای در فرآیند تحقق اهداف استراتژیک سازمان برخوردار شده.

تغییرات شدید در عرصه کسب و کار باعث شده شرکت‌ها برای رهبری بازار و پیش افتادن از رقبا دست به اقدامات متهورانه‌ای بزنند و عمده این اقدامات تنها در دوره‌های کوتاه مدت به مزیت‌های سازمانی تبدیل می‌گردد.

نتیجه در رابطه با وظایف مدیر منابع انسانی:

مدیران منابع انسانی متخصصانی هستند که وظیفه آنها برنامه‌ریزی استراتژیک انجام مصاحبه برای استخدام کارکنان برای ایجاد فضای کاری مولد است. آنها در مورد تصمیماتی که بر تمام سطوح مدیریتی تأثیر می‌گذارد، با مدیران اجرایی مشورت کرده و تحول پایدار را در کسب و کار یا شرکت تقویت می‌کنند. عمر کوتاه تکنولوژی و همچنین مزیت‌های رقابتی باعث شده تا نگاه ویژه‌ای به مقوله منابع‌انسانی داشته باشیم. مدیرانی که از چنین مقوله حساس و اثرگذاری چشم پوشی کنند، نباید جز جا ماندن از کورس رقابت و نهایتاً ورشکستگی و تعطیلی کسب و کارشان متصور باشند.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در رابطه با مدیریت کردن کارکنانتان با ما تماس بگیرید و یا به صفحه مشاوره منابع انسانی مراجعه نمایید. 

منابع: کتاب مدیریت منابع‌انسانی دکتر آرین قلی پور و shrm ، resources.workable ، هیئت تحریریه مدیرنو

پیشنهاد مطالعه: