در این مقاله از مدیرنو؛ به اینکه انواع مدیریت زنجیره تامین و لجستیک چیست می‌پردازیم. هر محصولی که به مصرف کننده نهایی می‌رسد نشان‌دهنده مجموع تلاش سازمان‌های متعددی ست که این سازمان‌ها به‌طورکلی به‌عنوان زنجیره تامین شناخته می‌شوند. تحقق این امر نشان‌دهنده تلاش آگاهانه شرکت‌های تامین‌کننده برای توسعه و اجرای کارآمد و مؤثر به بهترین شکل ممکن میباشد. از طرفی مدیریت لجستیک شامل شناسایی توزیع کنندگان و تامین کنندگان بالقوه و تعیین اثربخشی و دسترسی آنها است.
مدیریت زنجیره تامین و لجستیک چیست ؟
زنجیره تامین شبکه ای از تمامی افراد، سازمان ها، منابع، فعالیت‌ها و فناوری‌های دخیل در ایجاد و فروش یک محصول است. که شامل همه چیز، از تحویل مواد اولیه از تامین کننده به سازنده تا تحویل نهایی آن به کاربر نهایی است. زنجیره تامین نشان دهنده ارتباطات و همکاری بین تامین کنندگان، تولید کنندگان، مشاغل تدارکاتی، عمده فروشان، خرده فروشان و مشتریان نهایی است.
زفرآیند آن زمانی شروع می شود که یک سازمان سفارش یک محصول یا خدمات را دریافت می کند و زمانی پایان می یابد که آن محصول یا خدمات با موفقیت به مشتری نهایی تحویل شود. مدیریت زنجیره تامین عملکردی است که بر ساخت، حمل و نقل و تحویل کالاها و خدمات بین مبدا و مقصد نهایی نظارت و هدایت می کند. سازمان‌هایی که آن را مدیریت می‌کنند معمولاً از طریق جریان‌های فیزیکی و اطلاعاتی به یکدیگر متصل هستند.
- جریان‌های فیزیکی: جریان‌های فیزیکی عبارت‌اند از تمام جابه‌جایی و انتقالات، تحولات و ذخیره‌سازی های کالا و مواد. بخشی از زنجیره که قابل‌مشاهده میباشد. (لجستیک)
- جریان اطلاعات: جریان اطلاعات به شرکا و سازمان‌های درگیر در زنجیره اجازه می‌دهد تا برنامه‌های بلندمدت خود را با یکدیگر هماهنگ کرده و جریان روزانه کالاها و موارد را در سرتاسر زنجیره کنترل کنند.
انواع مدل‌های زنجیره تامین عبارتند از:
- مدل جریان پیوسته: برای صنایع بالغ با درجه ای از ثبات بهترین کار را دارد.
- مدل چابک: برای صنایعی با تقاضای غیرقابل پیش‌بینی و محصولاتی که به سفارش تولید می‌شوند، بهترین کارایی را دارد.
- مدل زنجیره سریع: برای محصولات با چرخه عمر کوتاه، مانند اقلام مد، بهترین کار را دارد.
- مدل انعطاف‌پذیر: برای صنایعی با سطح ثبات و چند نوع تقاضای نسبتاً قابل پیش‌بینی بهترین کار را دارد.
- مدل پیکربندی سفارشی: بر سفارشی سازی تمرکز دارد.
- مدل زنجیره‌ای کارآمد: برای بازارهای بسیار رقابتی که در آن قیمت گذاری نقش بزرگی را ایفا می کند، بهترین عملکرد را دارد.
مدل‌های زنجیره تامین بر دو نوع تمرکز اصلی دارند: پاسخگویی و کارایی.
مراحل زنجیره تامین
مراحل اساسی آن به ترتیب به شرح زیر است:
- تامین مواد اولیه پالایش آن مواد به قطعات اساسی.
- ترکیب این بخش های اساسی برای ایجاد یک محصول.
- انجام سفارش / فروش.
- تحویل محصول.
- خدمات پشتیبانی و بازگشت مشتری.
پیشنهاد مطالعه :
مدت زمانی که هر یک از این فرآیندها از ابتدا تا انتها طول می کشد، به عنوان زمان هدایت شناخته می‌شود. زنجیره‌های تامین توسط مدیران زنجیره تامین مدیریت می‌شوند که زمان هدایت را نظارت می‌کنند و فرآیندها را در هر مرحله برای به حداکثر رساندن رضایت مشتری هماهنگ می‌کنند. زنجیره‌های تامین را می‌توان در مقابل زنجیره‌های ارزش قرار داد. آنها به روش‌های مختلف به محصول نهایی کمک می‌کنند. هدف زنجیره‌های تامین برآورده کردن خواسته‌های مشتری است.
زنجیره‌های ارزش به دنبال افزودن ارزش به یک محصول بر ارزش ذاتی آن هستند. هدف از زنجیره ارزش دادن مزیت رقابتی به شرکت در صنعت است. مدیریت زنجیره تامین و مدیریت زنجیره ارزش دو دیدگاه اندکی متفاوت در یک فرآیند اساسی هستند و برای برآورده کردن دو تعریف کمی متفاوت از “تقاضا” در کنار هم کار می‌کنند.
انواع مدیریت زنجیره تامین
مدیریت زنجیره تامین (SCM) نظارت بر مواد، اطلاعات و امور مالی است که در یک فرآیند از تامین کننده به تولید کننده به عمده‌فروش به خرده‌فروش و سپس به مصرف کننده منتقل می‌شوند. سه جریان اصلی زنجیره تامین عبارتند از: جریان محصول، جریان اطلاعات و جریان مالی.
زنجیره تامین کلی چندین شریک را برای منبع، تولید، حمل و نقل، ذخیره، عرضه و فروش کالاها گرد هم می آورد:
- تامین کنندگان: مواد خام یا قطعاتی را تولید می کنند که می توانند به محصولات تولید شوند
- تولیدکنندگان: قطعات یا محصولات را از مواد خام و سایر ورودی ها ایجاد می کنند
- لجستیک: کالاها را هنگام حرکت در زنجیره تامین حمل و نگهداری می کند
- عمده فروشان: کالاها را برای توزیع بعدی در فروشگاه ها یا سایر مراکز فروش خریداری می کند
- خرده فروشان: محصولات نهایی را به مشتریان نهایی می فروشد
مدیریت زنجیره تامین همچنین می تواند مسئولیت سایر مناطق را نیز بر عهده بگیرد
مدیریت زنجیره تامین اغلب جنبه های دیگر سفارش، موجودی و فرآیند زنجیره تامین را کنترل می کند.
- همکاری و مشارکت را تقویت می کند: پیوندها و راه های بهتری را برای سازمان های مختلف زنجیره تامین برای همکاری با یکدیگر فراهم می کند.
- مدیریت موجودی: شناسایی زمانی که موجودی محصولات خاص در حال کاهش است و ترتیبی برای تهیه اقلام جدید
- مدیریت سفارش: افزایش سفارشات با تامین کنندگان، تولید کنندگان و سایر سازمان ها در زنجیره تامین
- ردیابی سفارش، دارایی و محموله: دنبال کردن جریان سفارشات، کالاها و سایر دارایی ها از طریق زنجیره تامین جهانی
- دید: گزارش جریان کالا از طریق زنجیره تامین
- عیب یابی: شناسایی و حل مسائل مربوط به سرعت، هزینه، کیفیت یا سایر جنبه های کالایی که در زنجیره تامین حرکت می کند.
لجستیک چیست ؟
لجستیک به فرآیند کلی مدیریت نحوه کسب، ذخیره و انتقال منابع به مقصد نهایی اشاره دارد. مدیریت لجستیک شامل شناسایی توزیع کنندگان و تامین کنندگان بالقوه و تعیین اثربخشی و دسترسی آنها است. از مدیران لجستیک به عنوان تدارکات یاد می‌شود. “لجستیک” در ابتدا یک اصطلاح نظامی بود که برای اشاره به نحوه دستیابی، ذخیره و جابجایی تجهیزات و تدارکات توسط پرسنل نظامی استفاده می‌شد. این اصطلاح اکنون به طور گسترده در بخش تجاری، به ویژه توسط شرکت‌هایی در بخش‌های تولیدی استفاده می‌شود.
لجستیک چیست ؟ یک زمینه تخصصی و بخشی از زنجیره تامین می باشد که شامل حمل و نقل مواد در تمام مراحل از ابتدا تا انتها میباشد.
عملکرد لجستیک چیست ؟
حمل و نقل و انبارداری دو وظیفه اصلی لجستیک هستند. مدیریت حمل و نقل بر برنامه ریزی، بهینه سازی و اجرای استفاده از وسایل نقلیه برای جابجایی کالا بین انبارها، مکان های خرده فروشی و مشتریان تمرکز دارد. حمل و نقل چندوجهی است و می‌تواند شامل اقیانوس، هوا، راه آهن و جاده باشد. جای تعجب نیست که مدیریت حمل و نقل یک فرآیند پیچیده است که شامل برنامه ریزی و بهینه سازی مسیرها و بارهای حمل و نقل، مدیریت سفارش، ممیزی حمل و نقل و پرداخت است. همچنین می‌تواند به مدیریت محوطه گسترش یابد، فرآیندی که بر حرکت وسایل نقلیه در محوطه‌های خارج از کارخانه‌های تولید، انبارها و تأسیسات توزیع نظارت می‌کند.
انواع سازمان های لجستیک چیست ؟
اساساً، اگر کالاها در حال حمل و نقل یا ذخیره هستند، این یک فرآیند لجستیکی است. انواع مختلفی از کسب و کارهای لجستیکی وجود دارد، از جمله:
- تدارکات داخلی: برخی عمده فروشان، خرده فروشان و سایر سازمان های بزرگ ممکن است عملکرد لجستیک داخلی خود را داشته باشند.
- ارائه دهندگان خدمات لجستیک (LSPs): شرکت هایی که مدیریت جریان کالاها و مواد بین نقاط مبدا تا مقصد نهایی را ارائه می کنند. ارائه دهنده اغلب کارکردهای حمل و نقل، موجودی، انبارداری، بسته بندی و امنیت محموله ها را انجام می دهد.
- تدارکات شخص ثالث (3PL): اینها ارائه دهندگان لجستیک تخصصی هستند که مجموعه ای از خدمات را به طیف وسیعی از مشتریان ارائه می دهند، به عنوان مثال حمل و نقل هوایی، ریلی یا جاده ای، یا تجهیزات حمل و نقل و ذخیره سازی تخصصی، مانند سردخانه.
- لجستیک معکوس: این سازمان ها در بازگرداندن محصولات به تولید کنندگان تخصص دارند، به عنوان مثال اگر آنها معیوب هستند یا مشتری کالا را نمی خواهد.
- ارائه دهندگان انبار: برخی از مشاغل تدارکاتی فقط کالاها را ذخیره می کنند و در حمل و نقل دخالت نمی کنند
- حمل و نقل پیک: این ارائه دهندگان تدارکات محصولات را به مشتریان نهایی تحویل می دهند و در تحویل آخر تخصص دارند به طور خلاصه، لجستیک یک بخش محدود و متمایز از یک شبکه زنجیره تامین مشارکتی بزرگتر است.
“لجستیک” در ابتدا یک واژه نظامی بود که برای اولین بار در کتاب “هنر جنگ” استفاده شد.
تفاوت بین مدیریت زنجیره تامین و لجستیک چیست ؟
جای تعجب نیست که اصطلاحات “زنجیره تامین” و “لجستیک” با هم ترکیب شده اند و اغلب با یکدیگر اشتباه گرفته می شوند. علیرغم اینکه برخی افراد و سازمان‌ها از کلمات به جای یکدیگر استفاده می‌کنند، تفاوت‌های مهم زیادی بین عملکردها، قابلیت‌ها، ورودی‌ها و خروجی‌های هر کدام وجود دارد. سریع‌ترین تمایز این است که زنجیره‌های تامین مسئول تامین کلی، پردازش و تحویل کالا به مشتری نهایی هستند، در حالی که لجستیک به طور خاص بر جابجایی و ذخیره کالا بین سازمان‌های زنجیره تامین مختلف تمرکز دارد. در زیر به تفاوت انها پرداختیم:
لجستیک بخشی از زنجیره تامین است
شورای حرفه‌ای مدیریت زنجیره تامین بیان می‌کند که لجستیک بخشی از فرآیند زنجیره تامین است که جریان کارآمد، مؤثر و معکوس و ذخیره کالاها، خدمات و اطلاعات مرتبط را بین نقطه مبدا و نقطه مقصد، برنامه‌ریزی، اجرا و کنترل می‌کند.
لجستیک بخشی از فرآیند زنجیره تامین است
مهمترین تمایز این است که لجستیک بخشی متمایز از زنجیره تامین است و برای عملکرد خوب زنجیره تامین ضروری است. یک زنجیره تامین ممکن است انواع مختلفی از شرکت های لجستیکی را در خود داشته باشد. با این حال، هر عملیات لجستیکی تنها مسئول یک بخش منحصر به فرد و مستقل از زنجیره تامین است.
برنامه ها، اجراها و کنترل های لجستیک
برنامه ریزی نحوه انتقال کالا از یک مکان به مکان دیگر، ذخیره آن کالاها و تولید اطلاعات و اسناد مناسب برای گزارش و پردازش کارآمد توسط لجستیک انجام می‌شود.
لجستیک کالاها را از مکانی به مکان دیگر منتقل می کند
مدیریت لجستیک همه چیز در مورد حمل و نقل و ذخیره سازی کارآمد است. ارائه دهندگان لجستیک از انواع دارایی های زمینی، هوایی و اقیانوسی برای جابجایی سریع و کارآمد کالا استفاده می کنند. آنها از مزیت کانتینری برای جابجایی کالا بین انواع حمل و نقل که به عنوان حمل و نقل “بین وجهی” شناخته می شود، استفاده می کنند.
لجستیک کالاها را تا زمانی که در جای دیگری مورد نیاز باشد ذخیره می کند
هنگامی که کالا به مقصد رسید، ارائه دهندگان تدارکات آنها را در انبارها یا سایر امکانات ذخیره می کنند. آنها کالاها را تا زمانی که بیشتر در زنجیره تامین مورد نیاز باشند، نگه می‌دارند.
لجستیک محصولات را بین مشتری نهایی توزیع می کند
برخی از کسب و کارهای لجستیک در توزیع تخصص دارند، که کالاها را به مشتری نهایی تحویل میدهند.
برای دریافت اطلاعات در رابطه با دریافت مشاوره کسب و کار به صفحه تماس با ما مراجعه نمایید.
منبع : techtarget و هیات تحریریه مدیرنو
