در این مقاله به اینکه مدیریت دانش Knowledge Management سازمان چیست میپردازیم. دانش مایه حیات هر شرکتی است.بدون کسب دانش، تصمیم گیری، درس گرفتن از اشتباهات و توسعه محصولات جدید برای شما دشوار خواهد بود. انواع سامانه مدیریت دانش رویکردی است که ممکن است برای جذب، سازماندهی و به اشتراک گذاری دانش شرکت خود با ذینفعان داخلی و خارجی اتخاذ کنید.
مدیریت دانش مفهوم جدیدی نیست و چند سالی است که به آرامی در دنیای کسب و کار و دانشگاه در حال توسعه است.فن آوری های جدید و روشی که ما اطلاعات را ذخیره میکنیم، نحوه عملکرد ابتکارات انواع مدیریت دانش را تغییر میدهد.
راه اندازی یک سامانه مدیریت دانش موفق آسان نیست و باید متناسب با نیازها و شرایط منحصر به فرد شما باشد.شما باید درک خوبی از نحوه ساختار سیستم خود، موانع احتمالی که بر سر راه شما هستند و مؤثرترین ابزارهایی که شما را قادر به پیاده سازی سیستم خود میکند به دست آورید.
مدیریت دانش در سازمان چیست ؟
مدیریتدانش مجموعهای از داراییها، فعالیتها و ابزارهایی است که مدیریت و به اشتراکگذاری دانش را در یک سازمان فراهم میکند.
در حالت کلی در انواع مدیریت دانش، بهجای اینکه دانش در ذهن افراد معدودی قرار گیرد و باعث ایجاد گلوگاههای دانش شود، دسترسی دانش برای همه اعضای تیم است.شرکتها میتوانند با استفاده بهتر از دانش موجود در حوزه خود به راحتی به اهداف خود دست یابند.
آنها فرهنگ یادگیری مستمر را توسعه میدهند و اجازه میدهند دانش آزادانه در سراسر سازمانشان جریان یابد.مدیریت دانش شامل آن دسته از سیستم ها و ابزارهای لازم برای ایجاد فرآیندهای مدیریت دانش موثر است.که ترکیبی از افراد، فرآیندها و ابزارها است.
“مدیریت دانش فرآیند جذب، توزیع و استفاده موثر از دانش است.” تام داونپورت (1994).
در دنیایی که دانش برابر با قدرت است، بسیاری از کارمندان احساس میکنند که حفظ و عدم به اشتراک گذاری دانش، آنها را با ارزشتر و سایرین را نیازمندتر میکند. برای مقابله با این مسئله سازمانها میتوانند فرهنگی را پرورش دهند که به کارکنان کمک کند تا با اشتراک دانش، آنها را ارزشمندتر نشان دهد و جایگاه سازمانیشان را بهبود بخشد.
چرا مدیریت دانش سازمان مفید است؟
چون باعث تمرکز بر دانش بهعنوان یک دارایی واقعی، بهجای چیزی ناملموس میشود. در عمل سازمان را برای حفاظت و بهره برداری بهتر دانش داخلی خود توانا میسازد و سازمان برای بهبود و تمرکز بر توسعه دانش برای مطابقت با نیازها تلاش میکند.
به عبارت دیگر:
- به سازمان ها کمک میکند از اشتباهات و موفقیت های گذشته درس بگیرند.
- به استفاده بهتر از دارایی های دانشی سازمان به وسیله گسترش دوباره آن ها در مناطقی که سازمان به آن دانش نیاز دارد، کمک می کند. مثلا: استفاده از دانش و تجربه یک بخش از سازمان برای بهبود یا ایجاد محصول جدید در بخش دیگر سازمان. اصلاح و تغییر دانش مربوط به فرآیندی از گذشته برای ایجاد راه حل های جدید و غیره.
- بر توسعه شایستگی ها و مهارت های مناسب و از بین بردن دانش کهنه و منسوخ شده تمرکز میشود.
- توانایی نوآوری شرکت را افزایش میدهد.
- قدرت و مهارت سازمان در حفاظت از دانش برای جلوگیری از سرقت یا کپی توسط رقبا را افزایش میدهد.
متاسفانه مدیریتدانش بخشی است که سازمان ها اغلب تمایلی به سرمایه گذاری در آن ندارند، چرا که پیاده سازی مدیریتدانش هزینه زیادی داشته و تعیین نرخ بازگشت سرمایه این بخش بسیار دشوار است.
انواع مختلف مدیریت دانش در سازمان چیست ؟
دانش به شکلهای مختلفی وجود دارد و به درک اشکال مختلف آن کمک میکند تا بین انواع مختلف آن تمایز قائل شوید. که این یک گام اساسی و ضروری در مدیریتدانش میباشد. انواع مدیریت دانش را در زیر ذکر کردیم:
در کسب و کارها، معمولاً دو نوع دانش وجود دارد؛ دانش صریح و دانش ضمنی.
1- دانش صریح (روشن یا واضح) (Explicit Knowledge)
دانش صریح، رسمی و مدون میباشد و شناسایی، ذخیره و بازیابی آن آسان است.
دانش صریح اطلاعاتی است که میتواند کدگذاری و انتقال یابد. به اشتراک گذاری این نوع دانش آسان است و میتواند به سرعت توسط دیگران درک شود. برخی از انواع مدیریت دانش صریح عبارتند از رویه های عملیاتی استاندارد، کتابچه های راهنمای کارمندان و خط مشی های منابع انسانی.
این دانش بهراحتی توسط مدیران اجرایی میشود، که منجر به آسان سازی ذخیره و بازیابی شده. با اجرای مدیریتدانش در این گروه، اسناد و متون بسیار کارآمد میشوند.
از دیدگاه مدیریتی، بزرگترین چالش تضمین اینست که افراد به اطلاعات موردنیاز دسترسی مناسبی داشته باشند.
مدیریتدانش در این گروه باید دارای اهمیت ذخیره شدن باشد. این دانش مورد بازبینی و بهروزرسانی قرار گیرد و در زمان موردنیاز از بین رود (امحا شود). از نظر بسیاری از نظریه پردازان، دانش صریح کماهمیت است. و منجر به ایجاد مزیت رقابتی پایدار نمیشود. از طرفی برقراری ارتباط، ذخیره و توزیع دانش صریح آسان است. این دانش در کتابها، وب سایتها و دیگر ابزارهای بصری و شفاهی موجود میباشد. نمونههایی از دانش صریح عبارتاند از: پایگاه دادهها، یادداشتها، اسناد و …
2- دانش ضمنی (پنهان) (Tacit Knowledge)
دانش ضمنی بهعنوان دانش حسی و بصری یادشده و بهسختی میتوان تعریف دقیقی از این نوع دانش مطرح کرد.
دانش ضمنی بسیار دشوارتر از دانش صریح است. معمولاً شامل مهارتها و تجربههای کارمند شما میشود که توضیح یا به اشتراک گذاشتن آن با دیگران دشوار است. دانش ضمنی شامل دانش پشتیبانی مشتری، مهارت های طراحی و غیره است.
این نوع دانش اغلب زمینهی شخصی دارد. بهسختی میتوان با این نوع دانش ارتباط برقرار کرد و عمیقاً در عمل افراد ریشه دارد. به همین دلیل هم هست که مدیریتدانش در این گروه، کار به مراتب سخت تری است.
دانش ضمنی بهعنوان منبع باارزش دانش تلقی می شود. بیشترین پیشرفت سازمانها از این دانش نشات می گیرد.
عدم توجه به دانش ضمنی رابطه مستقیمی با کاهش قابلیت نوآوری و رقابت پایدار در سازمانها دارد. و مدیران دانش زمان زیادی را برای رسیدگی به این نوع دانش صرف میکنند.
تصور کنید میخواهید مقالهای در مورد چگونگی تشخیص حالات چهره بنویسید. مشخص است که انتقال تمامی درک شهودی شما که در طول سالها بر اساس عمل و تجربه جمعآوریشده بسیار سخت یا غیرممکن است. تقریباً تمامی مشاغل بر پایهی همین دانش استوار است.
دانش ضمنی در ذهن ذینفعان، شامل باورهای فرهنگی، ارزشها و نگرشها، مدلهای ذهنی، مهارتها و تخصصها و غیره وجود دارد.
فرآیند مدیریت دانش چیست ؟
فرآیند انواع مدیریت دانش را میتوان به 5 مرحله تقسیم کرد.
خلق کردن (Creating)
سازمان ها باید هر دانشی را که میخواهند در سراسر شرکت منتشر کنند شناسایی و ثبت کنند. دانش باید به شکلی نوشته و تطبیق داده شود که برای مخاطب هدف مناسب باشد. شما باید با متخصصان موضوع ارتباط برقرار کنید تا دانشی را که در ذهن آنها وجود دارد به دست آورید و آن را به محتوایی تبدیل کنید که برای همه افراد شرکت در دسترس باشد.
سازماندهی (Organizing)
اشتراک گذاری (Sharing)
در حال تجزیه و تحلیل (Analyzing)
بهینه سازی (Optimizing)
آنچه می تواند در یک سیستم مدیریت دانش گنجانده شود
- رویههای عملیاتی استاندارد: مجموعهای از دستورالعملها که نحوه تکمیل یک کار، فرآیند یا رویه خاص را توضیح میدهد
- اسناد: اطلاعات مربوط به محصول، خدمات یا شرکت شما
- خط مشی های منابع انسانی: مجموعه ای از دستورالعمل ها که خط مشی های شرکت شما را توضیح می دهد
- آکادمی ها و برنامه های آموزشی: مجموعه ای از آموزش ها و درس هایی که کارکنان را در یک منطقه خاص آموزش می دهد
- وبینار ها: جلسات ویدیویی ضبط شده در مورد یک موضوع معین
مزایای مدیریت دانش چیست ؟
1- تصمیم گیری سریعتر
2- دسترسی کارآمد به دانش و اطلاعات
3- افزایش همکاری و ایده پردازی
4- ارتباطات پیشرفته در سراسر سازمان شما
5- بهبود کیفیت اطلاعات و داده ها
6- امنیت بیشتر برای مالکیت معنوی
7- آموزش بهینه
پیشنهاد مطالعه :
چالش های مدیریت دانش چیست ؟
فن آوری
به اشتراک گذاری دانش
امنیت
موارد استفاده مدیریت دانش چیست ؟
ورود کارکنان
نصب محصول
ارتباط تیمی
پیشنهاد مطالعه :
پشتیبانی مشتری (دیدگاه نماینده)
سلف سرویس (دیدگاه مشتری)
نتیجه گیری در رابطه با مدیریت دانش سازمان
برای دریافت اطلاعات جهت دریافت وقت مشاوره به صفحه مشاوره کسب و کار مدیرنو مراجعه فرمایید.
با ما در ارتباط باشید.
منبع: document360 و knowledge-management-tools و هیئت تحریریه مدیرنو