در این مقاله و پادکست از مدیرنو؛ به عوامل خروج کارکنان و منابع انسانی از کسب و کار میپردازیم. همیشه جابه‌جایی و خروج کارکنان از سازمان و هر کسب و کاری، همراه با مزایا و معایبی بوده و بیشترین تأثیر این جابه‌جایی به عملکرد خود کارمند بستگی دارد. در این مقاله به دلایل خروج کارکنان از سازمان میپردازیم پس تا انتها با ما همراه باشید.
آنچه در این مقاله می خوانید:
- حالت های خروج منابع انسانی
- موقعیت های عملکرد خروج منابع انسانی
- مسیرهای خروج منابع انسانی به‌صورت اختیاری
بیشترین میزان خروج کارکنان مربوط به افراد با عملکرد عالی یا ضعیف است. یعنی عموماً نیروهای با عملکرد بالا و یا با عملکرد پایین از سازمان خارج می‌شوند و به‌مراتب خروج منابع انسانی متوسط کمتر صورت می‌گیرد.
مسلماً خروج کارکنان ضعیف به نفع سازمان و خروج کارکنان عالی و با عملکرد خوب به ضرر سازمان خواهد بود.
عوامل خروج کارکنان از کسب و کار
دلایل خروج کارکنان در دو حالت کلی صورت می‌گیرد:
-
اختیاری
-
اجباری
در خروج اختیاری کارکنان، خود پرسنل اقدام به ترک سازمان می‌کند. در خروج اجباری، سازمان دیگر اقدام به تمدید قرارداد پرسنل نمی‌کند، بنابراین خروج اجباری برای کارکنان از بار منفی بیشتری برخوردار است.
از تعامل عملکرد و خروج کارکنان با سازمان 4 موقعیت حاصل میشود:
همکاری کارکردی
زمانی که پرسنل با عملکرد مطلوب در کسب و کار باقی‌مانده و از این رابطه هم پرسنل و هم سازمان بهره مند می‌شوند.
خروج کارکردی کارکنان
زمانی که پرسنل ضعیف و فاقد صلاحیت، کسب و کارتان را ترک کنند، بازهم دو طرف معادله سود می‌برند.
برای بررسی کیفیت کارکنان خود به بخش ارزیابی عملکرد کارکنان مدیرنو مراجعه فرمایید.
همکاری غیر کارکردی
زمانی که پرسنل ضعیف در سازمان باقی بمانند قطعاً سازمان متضرر خواهد شد، ولی به‌ظاهر پرسنل بهره مند می‌شوند. (چرا به‌ظاهر؟ چون فرد با ماندن در جایی که عملکرد بالا ندارد، عملاً پتانسیل خود را از بین برده و در حق خود نیز ظلم نموده است)
خروج غیر کارکردی کارکنان
زمانی هم که پرسنل توانمند، داوطلبانه اقدام به ترک کار نماید، مسلماً شما و کسب و کارتان متضرر خواهید شد.
نوع تعامل و یا به عبارتی ساده وضعیت پرسنل شاغل در کسب و کارتان به‌غیراز چهار مورد فوق نیست و تمام تلاش شما به‌عنوان مدیرعامل یا مدیر منابع انسانی باید حفظ و توسعه منابع انسانی در کسب و کارتان در وضعیت اول (همکاری کارکردی) باشد. باید بدانید؛ کارکنان شما بزرگترین دارایی شما هستند.
زمانی که یکی از همکاران خوب تصمیم به ترک کسب و کارتان می‌گیرد، شما باید فرد دیگری را جایگزین وی نمایید. این خروج و پروسه کلی آن ممکن است برای کسب و کارتان بسیار مخرب باشد و هزینه‌های زیادی به بار آورد.
به‌عنوان‌مثال تیم فوتبالی را در نظر بگیرید که بازیکنان به‌صورت پی‌درپی به‌عناوین‌مختلف تیم را ترک می‌کنند، قطعاً این تیم نمی‌تواند عملکرد پویا و رو به رشدی داشته و از نظم و هماهنگی قابل قبولی برخوردار باشد. چون تیم مجبور است بازیکنان جدید را آموزش دهد و همین آموزش‌ها نیازمند زمان، هزینه و انرژی بوده که خروج هرکدام از بازیکنان این سرمایه گذاری‌ها را از بین خواهد برد. این مسئله درباره کسب و کار شما هم صادق است.
خروج کارکنان به‌صورت پی در پی می‌تواند باعث از بین رفتن مزیت رقابتی و اتلاف منابع سازمان شود.
پس زمانی کسب و کارتان اثربخش و درنتیجه سودآور میشود که برنامه‌هایی برای حفظ و توسعه پرسنل داشته باشید تا نرخ خروج کارکنان را به حداقل برسانید. هر کسب و کاری در مسیر تحقق مأموریت و اهداف و همچنین اجرای استراتژی‌های خود باید اقداماتی را درزمینه مدیریت منابع انسانی انجام دهد. در مقاله “چگونه با هدف گذاری و برنامه ریزی شغلی جلوی خروج کارکنان را بگیرید؟” از مدیرنو، به نکات مهمی در این خصوص پرداختیم که حتما بعد از این مقاله بخوانید.
مسیرهای خروج کارکنان به‌صورت اختیاری
کارکنان برای خروج از کسب و کار فرآیندی را طی می‌کنند که این فرآیند همان تبدیل فکر به عمل است.
از زمانی که جرقه‌های خروج از سازمان در ذهن افراد زده میشود تا زمانی که اقدام به خروج از سازمان می‌کند. و هرچقدر ترک شرکت و مجموعه شما بتواند تغییرات اساسی‌تری بر روی زندگی فرد داشته باشد، این فرآیند سریع‌تر اتفاق خواهد افتاد. گاهی پرسنل، کاملاً عجولانه و بدون در نظر گرفتن عواقب تصمیمش و پیامدهای آن، اقدام به ترک سازمان شما می‌کند.
پیشنهاد مطالعه :
ترک اختیاری در کسب و کار شما از 4 مسیر اتفاق خواهد افتاد که در ادامه به توضیح آن میپردازیم:
1- تصمیم عجولانه برای ترک شرکت
اولین مسیر نشان‌دهنده تصمیم عجولانه و احساسی است.
این قبیل تصمیم‌ها می‌توانند از عوامل خارجی خروج از کار مثل ازدواج، برنده شدن در یک قرعه کشی، به ارث رسیدن سرمایه بسیار و هر چیز دیگری باشد. این عامل خارجی باعث میشود تا فرد بدون در نظر گرفتن جوانب و کاملاً احساسی اقدام به ترک سازمان نماید. که البته گاهاً مشاهده می شود که فرد بعد از وقوع عامل خارجی، تغییرات محسوسی در رفتارش ایجاد شده که خارج از چهارچوب سازمانی است.
پیشنهاد مطالعه :
2- تصمیم حساب‌شده برای ترک شرکت
مثل مسیر اول، در مسیر دوم هم یک اتفاق می‌تواند منجر به تصمیم فرد برای خروج از سازمان شود.
با این تفاوت که در این مسیر فرد عجولانه اقدام نمی‌کند. بلکه فرد پس از بررسی مزایای ماندن در شرکت با مزایای خروج از شرکت، اقدام به خروج از سازمان می‌نماید. مثلاً ممکن است فرد اخباری کسب کند مبنی بر این‌که در شرکت‌های مشابه افرادی با توانمندی‌های کمتر، حقوق بالاتری دریافت می‌کنند. در این مسیر فرد تنها مزایای ماندن و رفتن را بررسی می‌کند و در نهایت منجر به خروج کارکنان از سازمان شما می شود.
3- مقایسه گزینه های جایگزین
در مسیر سوم نیز یک رویداد خارجی، از دلایل خروج کارکنان از سازمان است.
چنین مسیری زمانی اتفاق می‌افتد که، شخص پیشنهادی از شرکت دیگر داشته باشد و مزایای کار در شرکت جدید را با مزایای ادامه همکاری با شرکت شما مقایسه کند. پس این‌گونه عوامل خروج از کار و مجموعه، به نظر انتخابی آگاهانه بوده و متداول‌ترین نوع ترک خدمت منابع انسانی می‌باشد.
4- احساس نارضایتی
تفاوت اساسی این مسیر با مسیرهای قبل تنها در عامل شروع آنست.
که با نارضایتی از شغل و سازمان آغاز میشود. این احساس (بستگی به آن شرکت دارد) باعث ایجاد جرقه و مقایسه شرایط کاری در شرکت شما با سایر شرکت‌ها میشود. و می‌تواند منجر به انتخابی آگاهانه برای دلایل خروج کارکنان از سازمان شما شود.
شوک اولیه
شوک اولیه به یک عامل خارجی اشاره داشته که می‌تواند هر نوع عاملی را نیز در بر بگیرد.
اما چنین شوکی بعد از ورود پرسنل جدید به سازمان شما نیز وجود دارد. پرسنل جدید با ذهنیتی از اطلاعات به‌دست آورده (آگهی، نام برند، حیطه فعالیت، دفتر کار شما، نوع مصاحبه‌های شما، بزرگی سازمان و…) وارد کسب و کارتان میشود و در برخورد با سازمان (واقعیت درونی کسب و کار) دچار شوک خواهد شد (شوک اولیه).
این شوک حاصل از فاصله واقعیت درونی سازمان با ذهنیت پرسنل جدید است.
هرچقدر این فاصله بیشتر باشد می‌تواند مسیر خروج کارکنان از سازمان شما را برای پرسنل تازه‌وارد کوتاه‌تر کند. هرچقدر هماهنگی بیشتری بین ذهنیت فرد با واقعیت سازمان وجود داشته باشد، از همکاری پایدارتر و طولانی‌تری با عضو جدید برخوردار خواهید شد. و با این کار مانع عوامل خروج از کار خواهید شد.
کلام آخر
شما به عنوان مدیر سازمان خود می توانید با آگاهی از دلایل خروج کارکنان در داخل سازمان و عوامل خروج از کار بیرونی که بر خروج آنها تاثیر می گذارد، نرخ خروج کارکنان از سازمان را به حداقل برسانید. خروج پرسنل به‌صورت مکرر می‌تواند باعث از بین رفتن مزیت رقابتی سازمان شما شود. بنابراین زمانی کسب و کارتان اثربخش و درنتیجه سودآور میشود که برنامه‌هایی برای حفظ و توسعه پرسنل داشته باشید.
پیشنهاد مطالعه: چگونه با هدف گذاری و برنامه ریزی شغلی جلوی خروج کارکنان را بگیریم؟
برای دریافت اطلاعات بیشتر در این مورد به صفحه آموزش درون سازمانی و ارزیابی سازمان مدیرنو مراجعه فرمایید.
با ما در ارتباط باشید.