در این مقاله از مدیران نواندیش؛ به اینکه چگونه افراد سخت و بدقلق را اداره کنیم می‌پردازیم. همه مدیران منابع انسانی روزانه با افراد بدقلق سروکار دارند. ولی تا به امروز فکر می‌کردند که برای حل مشکل این افراد، باید از آنها دوری کرد یا آنها را از سازمان حذف کرد.
تجربه نشان داده اکثر افراد بدقلق دارای استعدادها و توانایی‌های بالایی هستند که شاید حذف آنها درواقع از دست دادن موقعیت‌های استراتژیک باشد. مدیران در مورد این موضوع اعتراف کردند که این افراد توانایی بالایی دارند ولی در حین حال، کار کردن و مدیریت آنها واقعاً سخت است.
همه افراد مثل هم نیستند، ما نمی‌توانیم همیشه از این افراد دوری‌کنیم، بلکه شناخت این افراد و چگونگی برخورد با آنها به ما کمک خواهد کرد تا ارتباط بهتری با آنها داشته باشیم.
درواقع درزمینه مدیریت منابع انسانی شاید به جرئت می‌توان گفت مدیریت افراد بدقلق، هدایت و استفاده بهینه از آنها در راستای اهداف سازمان، از سخت‌ترین کارهای مدیران می‌باشد و یک مدیر می‌تواند با این کار هنر خود را نمایش دهد.
در این مقاله از مدیران نواندیش سعی بر این شده تعریفی از افراد بدقلق ارائه کرده، الگوی رفتاری و گروه بندی آنها را مشخص کنیم و درنهایت روش‌های مدیریت این افراد با توجه الگوی رفتار و نوع شخصیت کاری آنها را ارائه دهیم.
هدف از مقاله این است که مدیران سازمان‌هایی که با افراد بدقلق یا مشکل‌ساز روبرو می‌شوند، بدانند که شاید نتوان افراد بدقلق را تغییر داد ولی می‌توانید به گونه‌ای با آنها ارتباط برقرار کنید که آنها خودشان را تغییر دهند.
افراد بدقلق یا مشکل‌ساز به چه کسانی می‌گویند؟
افراد بدقلق، افرادی هستند که شما نمی‌توانید آنها را تحمل‌کنید، افرادی که آنچه از آنها می‌خواهید انجام دهند را انجام نمی‌دهند و یا آنچه که شما نمی‌خواهید را انجام می‌دهند و شما نمی‌دانید با آنها چه کنید.
افراد بدقلق در هر شکل و لباسی ظاهر می‌شوند، ولی خصوصیات مشترک همه آنها این است که رفتار و برخورد آنها همیشه برای یک نفر ایجاد مشکل می‌کند. هنگام برخورد با افراد دشوار باید علائمی که از خود بروز می‌دهند را بشناسیم و ماهیت آن را تشخیص دهیم. به‌این‌ترتیب می‌توانیم اثر نامطلوب رفتار آنها را به کمترین حد برسانیم.
این یک واقعیت مسلم است که هنگامی می‌توانیم در دیگران نفوذ کنیم که آنها را همان‌طور که هستند ببینیم نه آن‌گونه که آنها می‌خواهند یا خودمان میل داریم. ما باید حضور افراد دشوار را در زندگی‌مان بپذیریم.
یادگیری کنترل احساسات و واکنش‌های شخصی نیز هنگام برخورد با افراد دشوار اهمیت بسیاری دارد. باید از خود بپرسیم چرا این افراد برای ما مسئله‌ساز هستند و سعی کنیم نگرش منفی نسبت به این اشخاصی را در خود از بین ببریم.
گاهی اوقات علت رفتارهای دشوار دیگران، رفتارهای غیراصولی خود ماست.
وقتی با یک فرد دشوار برخورد می‌کنیم باید به این موضوع توجه کنیم که چه چیز باعث می‌شود یک نفر چنین گفتار و رفتاری داشته باشد، در این صورت در موقعیتی قرار می‌گیریم که نه تنها می‌توانیم شرایط دشوار را کنترل کنیم، بلکه طرف مقابل را نیز یاری می‌دهیم که مشکل خود را حل کند.
در مقاله “۱۱ مدل مختلف از کارمندان را بشناسید” انواع مختلف کارمندان توضیح داده شده‌اند.
الگوهای رفتاری ویژه وجود دارند که افرادی با سلامت روانی، هنگامی‌که در معرض تهدید یا مخالفت قرار می‌گیرند به آنها متوسل می‌شوند و درگیری با شرایط ناخواسته (و یا عقب نشینی از آن) را به این طریق نشان می‌دهند.
۹ الگوی رفتاری افراد
۱– تانک
سمج و سنگدل، پر سروصدا و نیرومند و یا به‌ملایمت و دقت یک اشعه لیزر، این افراد می‌پندارند که هدف، وسیله را توجیه می‌کند. اگر شما سر راه باشید، منهدم خواهید شد.
۲– تیرانداز پنهان
این اپراتور مخفی، به دلایلی از شما رنجیده است. او به‌جای اینکه عصبانی شود، نقاط ضعف شمارا شناسایی کرده و از طریق کارشکنی، سخنان تحقیرآمیز و غیبت، از آنها علیه خودتان استفاده می‌کند.
۳– نارنجک
این افراد از خشم و کج‌خلقی ناگهانی که ظاهراً با شرایط فعلی نامتناسب است منفجر می‌شود و به دیگران این پیام را می‌فرستد که خودتان را پنهان و در مورد علتش فکر کنید.
۴– علامه دهر
این افراد ۹۸٪ از هر چیز را می‌دانند. علامه دهرها، ساعت‌ها آنچه می‌دانند را به شما می‌گویند ولی یک ثانیه هم به ایده‌های کاملاً حقیر کسی گوش نمی‌دهند.
۵– فردی که همیشه بله می‌گوید
این فرد به‌سرعت موافقت می‌کند، به آهستگی به قولش عمل می‌نماید و ردپایی از تعهدات کامل نشده و خلف وعده به‌جای می‌گذارد. اگرچه آنها هیچ فردی را راضی نمی‌کنند ولی تعهدات بیش‌ازحدی برای راضی کردن دارند.
۶– فرد مردد
افراد مردد هنگامی‌که با تصمیم گیری جدی مواجه می‌شوند آن‌قدر آن را به تعویق می‌اندازد که بسیار دیر شود. سرانجام، زمانی می‌رسد که تصمیم خودبه‌خود گرفته شود. بنابراین این امر تقصیر هیچ فردی به‌جز خود او نیست.
۷– فردی که هیچ کاری انجام نمی‌دهد
شما نمی‌دانید چه چیزی اتفاق می‌افتد زیرا چنین فردی هیچ کاری انجام نمی‌دهد هیچ‌چیز – هیچ بازخوردی، عبارت کلامی و یا غیرکلامی به شما نمی‌گوید.
۸-فردی که همیشه نه می‌گوید
این فرد می‌گوید: ” پایان روز سپید، سیاه است” و ” من منفی نگر نیستم بلکه واقع گرا هستم “. فردی که همیشه نه می‌گوید درحالی‌که ماتم زده و دلسرد کننده است، دیگران را مأیوس می‌کند.
۹– فرد نالان
این افراد در مصیبت‌های خود غرق هستند و دائماً ناله و زاری می‌کنند و با نظراتشان که هیچ‌چیز درست نیست، همه‌چیز اشتباه است و اینکه همیشه اوضاع به آن صورت خواهد بود مگر اینکه کاری انجام دهید، دیگران را نیز غرق می‌کنند.
انواع اشخاص مسئله‌ساز و روش‌های برخورد با آنها
شما همیشه نمی‌توانید از افراد مسئله‌ساز دوری‌کنید. شناسایی انواع رفتارهای مسئله‌ساز به شما کمک می‌کند تا به نحو مطلوب موقعیت‌های دشوار را به‌خصوص در سازمان اداره کنید. طبقه بندی‌های مختلفی از انواع رفتارهای دشوار در مقالات و نوشته‌های گوناگون انجام‌شده است. در این مقاله از مدیران نواندیش سعی شده است تا با بهره گیری از منابع مختلف، انواع افراد دشوار و بدقلق و روش برخورد با آنها را بررسی کنیم.
به‌طورکلی می‌توان انواع اصلی افراد بدقلق را به‌صورت زیر طبقه بندی کرد:
۱ – زورگو و متخاصم
این شخصیت عصبانی و متخاصم است و عصبانیت خود را با اعمال زور نشان می‌دهد. خصومت، کینه توزی، استفاده از کلمات نیشدار، امتناع از کارهای گروهی و خودپسندی و تکبر ازجمله ویژگی‌های این افراد است. آنها دلشان می‌خواهد همیشه غالب و مسلط باشند و سعی می‌کنند با توسل به هر شیوه و روشی به خواسته‌های خود برسند.
راه حل: در مقابل آنها بایستید، اما سعی نکنید با آنها بجنگید. هرگز رفتار آنها را تحمل نکنید بلکه در مقابل آنها قاطع، محکم، جسور و با اعتماد به نفس باشید.
۲– همیشه شاکی
ازنظر این افراد تنها چیزی که زندگی به آنها عطا کرده، بدشانسی است. آنها به‌جای پیدا کردن راه حل برای مسائل و مشکلات، عادت کرده‌اند که شکایت کنند و بهانه بگیرند.
نگرش‌های این افراد مسموم و متأسفانه بیماری آنها واگیردار است. این افراد به‌ندرت سعی می‌کنند شرایط ناخواسته را تغییر دهند، در عوض دائم دقیقاً مثل بچه‌ای که به او اجازه کاری داده نمی‌شود رفتار می‌کنند. اجازه ندادن باعث منفی‌بافی او می‌شود.
جمله معروف آنها این است: «هیچ‌کس مرا دوست ندارد».
راه حل: به این افراد نشان دهید که مسائل آنها را می‌بینید و می‌شنوید، زیرا آنها به محیط حمایتی و تشویق احتیاج دارند. همچنین باید سطح فشار و استرس را برای این افراد پایین آورد. علاوه بر این به آنها اجازه شکایت کردن ندهید، مگر زمانی که راه حلی برای مشکل پیش‌آمده داشته باشند.
۳– وسواسی و کمال گرا
این افراد دلشان می‌خواهد کارها به بهترین نحو ممکن انجام گیرد. چنین افرادی درعین‌حال که ممکن است خسته کننده و ملال آور به نظر رسند، اما دارای مهارت‌های تجزیه و تحلیلی‌اند که مستلزم توجه زیاد به جزئیات است.
استانداردهای عملکرد این افراد در سطح بسیار بالایی قرار دارد. در برخی مواقع کار خوبی که توسط دیگران مورد تمجید واقع می‌شود ازنظر این افراد قابل قبول نیست.
جمله معروف آنها این است: «این کار می‌توانست بهتر انجام شود».
راه حل: درصورتی‌که در برخورد با این افراد، واقعیت‌ها و منطق را ارائه دهید، می‌توانید بهترین بهره را از آنها ببرید. درعین‌حال حرف‌های این افراد را درباره بهتر انجام شدن کارها جدی نگیرید. آنها معمولاً نقاط ضعف خودشان را بیان می‌کنند نه نقاط ضعف شمارا.
سعی کنید با این افراد به‌گونه‌ای کارکنید تا بتوانند انتظارات واقعی برای خود و دیگران داشته باشند و مطابق انتظارات واقعی عمل کنند.
۴– افراد یخی
این افراد برای تغییر آمادگی ندارند و هر تغییری – هرچند کوچک – می‌تواند آنها را نگران و آشفته سازد و آغازی برای رفتار منفی در آنها باشد.
جمله معروف آنها این است: «راه قدیمی بهتر است».
راه‌حل: در مقابل این افراد صبور باشید، زیرا ممکن است در مسیر انجام تغییرات مانع‌تراشی کنند. این افراد را در تغییر درگیر کنید یا از تغییرات تدریجی برای ایجاد فرصت مناسب برای آنها استفاده کنید.
۵– افراد بسته
راه‌های برقراری ارتباط با این افراد مسدود است. این افراد بسیار تودار و دیرجوش هستند و تنهایی و خلوت را به بودن در میان جمع ترجیح می‌دهند. آنها هرگز درباره تفکرات و احساسات خود صحبت نمی‌کنند و به همین دلیل ارتباطات محدودی دارند. «حوصله ندارم» یا «فعلاً وقت ندارم» از جملاتی است که آنها برای فرار از جمع از آن استفاده می‌کنند.
راه‌حل: برای برقراری ارتباط با این افراد باید حوصله کنید. ممکن است مدتی طول بکشد تا این‌گونه افراد احساس راحتی بکنند و با شما راحت‌تر و بهتر برخورد کنند.
هنگام صحبت با این افراد از سؤالات باز استفاده کنید و آنها را به شرکت در بحث‌ها تشویق کنید.
اگر این مقاله موردتوجه شما واقع‌شده، سایر افراد بدقلق را در ” قسمت دوم مقاله افراد بدقلق ” بشناسید.
