در این مقاله از مدیران نواندیش؛ به مزایای ارزیابی 360 درجه می‌پردازیم. در مقاله ارزیابی 360 درجه چیست به توضیح درمورد این نوع ارزیابی پرداختیم. در مقاله دیگر به معایت این نوع ارزیابی پرداخته شد. ارزیابی 360 درجه یک روش و ابزار کارآمد برای سازمان‌هاست که کارکنان را قادر می‌سازد بازخورد عملکرد خود را از سرپرست، همکاران، مشتریان و … دریافت کنند. در اغلب ارزیابی‌های 360 درجه کارکنان توسط خودشان نیز ارزیابی می‌شوند.
ارزیابی 360 درجه به هر فرد اجازه می‌دهد تا از چگونگی اثرگذاری عملکرد خود بر دیگر کارکنان، همکاران و مدیران آگاهی یابد. بیشترین تأثیر فرآیند ارزیابی 360 درجه، بازخوردی است که بر پایه‌ی رفتار کارکنان می‌باشد، رفتاری که توسط دیگر همکاران قابل مشاهده است.
هدف از ارزیابی 360 درجه کمک به افراد جهت درک نقاط قوت و قابل بهبود آنها و درگیر کردن جنبه‌های موردنیاز افراد جهت توسعه فردی و حرفه‌ای آنها می‌باشد.
روش کار ارزیابی
- فرآیند و ابزارهای موردنیاز جهت ارزیابی را انتخاب کنید.
- یک ارزیاب انتخاب کنید.
- از بازخوردها استفاده کنید.
- بازخوردها را مرور و بررسی کنید.
- فرآیندها را با یک سیستم مدیریت عملکرد بزرگ‌تر ادغام کنید.
اگر ارزیابی 360 درجه درست پیاده سازی شود، کارکنان را به ارائه خدمات به مشتری تشویق و به آنها جهت توسعه مهارت‌های فردی کمک می‌کند، اگرچه در صورت پیاده سازی نادرست، سازمان دچار فاجعه ایی می‌شود که برای بهبود آن ماه‌ها و سال‌ها زمان نیاز است.
مزایای ارزیابی 360 درجه
ارزیابی 360 درجه جنبه‌های مثبت بسیاری دارد. انجمن آموزش و توسعه آمریکا (ASTD) روش‌های آموزشی بیش از 750 سازمان را مرور کرد و 55 سازمان که در فرآیند آموزش پیشرو بودند، به‌شدت به بازخورد کارکنان ازجمله بازخورد 360 درجه تکیه کرده و با بررسی این بازخوردها و عملکرد افراد، برنامه‌های توسعه فردی برای کارکنان در نظر می‌گرفتند. ASTD همچنین اعلام کرد که 75 درصد این سازمان‌ها برنامه‌های توسعه فردی و 25 درصد ارزیابی 360 درجه را برای بیشتر کارکنان خود به‌کار می‌برند.
سازمان‌هایی که ارزیابی 360 درجه جزئی از سیستم مدیریت عملکرد آنها است، نکات مثبت آن را به خوبی درک کرده و این ارزیابی با سازمانشان یکپارچه‌شده است.
در ادامه به 7 مورد از مزایای ارزیابی 360 درجه اشاره می‌کنیم:
- بازخورد بهبود یافته با استفاده از منابع بیشتر
- توسعه تیم
- توسعه شخصی و سازمانی
- مسئولیت توسعه حرفه‌ای
- کاهش تبعیض در سازمان
- بهبود خدمت به مشتریان
- ارزیابی و تخمین نیازهای آموزشی
1- بازخورد بهبود یافته با استفاده از منابع بیشتر
در این روش یک ارزیابی دقیق از همتایان، مدیران، همکاران و سرپرستان فراهم می‌شود. این‌گونه ارزیابی چند وجهی به نسبت ارزیابی‌های شخصی قطعیت بیشتری داشته و می‌تواند موجب بهبود شود.
همچنین در زمان مدیران صرفه جویی می‌شود چراکه افراد بیشتری در این فرآیند شرکت می‌کنند. در این روش ارزیابی درک همکاران اهمیت بالایی داشته و به آنها کمک می‌کند تا از دیدگاه دیگر همکاران خود مطلع شوند.
2- توسعه تیم
یکی دیگر از مزایای ارزیابی 360 درجه اینست که این روش ارزیابی و بازخورد به اعضای تیم کمک می‌کند تا همکاری مؤثر با یکدیگر را فرابگیرند. (به‌طورمعمول اعضای تیم بهتر از سرپرست تیم در جریان عملکرد تیم هستند.) در بازخورد چندوجهی، اعضای تیم مسئولیت بیشتری در مقابل یکدیگر دارند. چراکه دانش کسب‌شده در تیم در میان گروه به اشتراک گذاشته می‌شود و بر عملکرد تمام گروه تأثیر دارد. در صورت وجود یک برنامه ریزی و روند مناسب می‌توان ارتباطات بین گروه را بهبود بخشید و تیم را توسعه داد.
3- توسعه شخصی و سازمانی
بازخورد 360 درجه یکی از بهترین ابزارها برای درک و توسعه نیازهای شخصی و سازمانی می‌باشد.
4- مسئولیت توسعه حرفه ای
امروزه به دلایل بسیار زیادی سازمان‌ها مسئولیتی جهت توسعه‌ی حرفه‌ای و شغلی کارکنان خود ندارند. بازخورد 360 درجه می‌تواند اطلاعات بسیار خوبی در مورد تمام افراد ارائه کرده و نیاز آنها جهت ارتقای شغلی را شناسایی کند.
علاوه بر این بیشتر کارکنان بیان کرده‌اند که ارزیابی 360 درجه به نسبت دیگر روش‌های ارزیابی دقیق‌تر بوده و بازتاب مناسب‌تری از عملکرد آنها می‌باشد. درنتیجه معتبرتر از روش‌هایی ارزیابی‌ای می‌باشد که تنها توسط سرپرستان انجام می‌شد. این روش اطلاعات مفیدتری جهت توسعه فردی و حرفه‌ای در اختیار افراد قرار می‌دهد.
5- کاهش تبعیض در سازمان
زمانی که بازخورد عملکرد هر شخص به‌دست‌آمده از تعداد زیاد و متفاوت افراد می‌باشد، احتمال تبعیض مانند تبعیض نژادی، سنی و یا جنسی کاهش می‌یابد. همچنین “خطای هاله‌ای” (خطایی که باعث می‌شود یک سرپرست میزان عملکرد افراد را بر اساس تعاملات آنها با خود درجه بندی کند) نیز کاهش می‌یابد.
6- بهبود خدمت به مشتریان
هر فرد بازخوردهای ارزشمندی از کیفیت خدمت یا محصول ارائه داده‌شده به مشتری دریافت می‌کند، به‌ویژه در فرآیندهای ارزیابی که شامل مشتریان داخلی و خارجی می‌شود. این بازخورد باید افراد را قادر سازد تا کیفیت محصولات و خدمات را بهبود بخشند، اعتبار سازمان را ارتقا داده و سرعت و جامعیت ارائه افزایش محصول و خدمات را افزایش دهند.
ده روش در مقاله “۱۰ روش تداوم خدمات‌دهی در یک شرکت روبه رشد” ارائه نموده‌ایم. تا به کمک آنها شالوده‌ی محکمی برای کسب‌وکارتان طرح کرده، بر اساس آن رشد کنید و درزمینه‌ی ارائه‌ی خدمات به حد عالی برسید.
7- ارزیابی و تخمین نیازهای آموزشی
یکی دیگر از مزایای ارزیابی 360 درجه اینست که روش ارزیابی 360 درجه اطلاعات جامع و کاملی در مورد نیازهای آموزشی سازمان فراهم می‌کند. بنابراین برنامه ریزی برای دوره‌های آموزشی در سازمان‌ها راحت امکان‌پذیر می‌باشد.
بخش آموزش‌های درون و برون سازمانی مدیرنو با برگزاری همایش‌ها و دوره‌های تخصصی به سازمان‌ها و افراد در راستای افزایش دانش کاربردی و همچنین با برگزاری دوره‌های خصوصی برای سازمان‌ها به آنها در جهت افزایش دانش سازمانی و توسعه فردی و شرکتی کمک می‌کند.
ارزیابی 360 درجه دارای جنبه‌های مفید و بسیار خوبی برای سازمان‌ها می‌باشد. اما در کنار مزایا، معایبی دارد که در صورت پیاده سازی نادرست این فرآیند ممکن است اتفاق بیافتد. در مقاله آتی به معایب حاصل از این ارزیابی می‌پردازیم.
پیشنهاد مطالعه:
معایب ارزیابی 360 درجه
راهکارهای ارزیابی عملکرد و افزایش بهره وری منابع انسانی
مدیریت عملکرد چه مزایایی برای سازمان شما دارد؟
